غضب كونترولونون باجاریغی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی
+0 به یه ن
حیرصلنمك
هامیمیزین تجروبه ائتدیگیمیز طبیعی بیر هیجاندیر. آما اونون سایی چوخالیب طرزی
فرقلی اولاندا داغیدیجی حیسّلر یارادیب شخصین اؤزونه، اطرافینداكیلارا جوبران
اولونمایان زیانلار وورا بیلر. حیرصین اساس سببی اطرافداكیلارین غیر موناسیب داورانیشلاریدیر.
موختلیف شخصلرین عكس العمللری حیرصلنمك موقابیلینده فرقلی اولار. بیر عیدّه اؤز حیرصلرینی گیزلدرلر و اونون بیلینمه‌سینه ایمكان وئرمزلر.
بعضیلری حیرصلننده قیشقیرارلار، یامان دئیرلر، یاخینداكیلاری دؤیرلر، اونلاری لاغا قویارلار، اونلارین سؤزلرینه قولاق آسماییب حقلرینی سایمازلار. بعضیلری حیرصلننده یاواش آما مؤحم دانیشارلار، اطرافداكیلارین دانیشیغین كسمزلر، آیریلارین حقلرینی آیاقلامادان شفاف و احتیراملی صورتده اؤز حیسّلرینی دئیرلر.
بئله داورانیشلارا جورأتلی داورانیشلار آدی وئریلیر. شخص جورأتلی داورانیشلا داعواسیز فیلانسیز اطرافداكیلارا ناراحات و حیرصلی اولدوغونو گؤرسدیر.
داعوا دالاشین عاییله‌لرده قویدوغو داغیدیجی اثرلره گؤره آشاغیدا حیرصین كونترولو اوچون بیر سئری یوللار تقدیم اولور:
1. اهمیّتی وار؟ یولداشیزلا داعوا دالاشدان اوّل دوشونون گؤرون موضوعنون سیزی حیرصلندیرمگه اهمیّتی وار یا یوخ؟ اوندان واز كئچه بیلرسیز یا یوخ؟ و یا آیری ایش گؤره‌سیز.
2. حیرصین علامتلرینه دیقّت ائدین. حیرصدن اوّل هوشدار وئرن ایلكین علامتلری گؤروشر. بو علامتلری تانی‌ییب كونترول ائله‌مكله حیرصین شیدّتلنمگی‌نین اؤنونو آلماق اولار. اورك دؤیونتوسونون آرتماسی، قان تضییقی‌نین قالخماسی، عضله‌لرین ییغیشماسی، نفس آلمادا دگیشمه، اللرین یوموروق اولماسی، دیشلرین بیر-بیرینه دَیمه‌سی كیمی دگیشیكلیكلر، حیرصین فیزیولوژی علامتلری ساییلیر.
منفی حیسّیزی دئیین. زوجلار بعضاً ناراحاتلیقلارینی دئمك یئرینه اونو تاماشایا قویورلار. مثلاً دانیشماماق، قیشقیرماق كیمی ایشلر گؤررلر. سیز ناراحاتلیق سببینی دئمه‌سز یولداشیز اوندان خبری اولمایاجاق. داعوا دالاش یئرینه موناسیب سؤزلرله حیسّلریزی دئیین. مثلاً «سؤزونه عمل ائله‌مَیَنده ناراحات اولورام» سؤزونو اونلارا دئیین. اؤز حیسّیاتیزی دئمكله یارانان موشكولون حلّینه كؤمك ائتمیش اولورسوز.
3. سؤزلریزدن موغایات اولون. آلچاتماق، هده قورخو گلماق، قورخوتماق معناسی داشیان كیمی سؤزلری آغزیزا گتیرمه‌یین. دیقّتیز اولسون سسیز اوجالمیش اولسا، حیرصلی دانیشساز آرام اولماق اوچون بیر آز مكث ائدین.
4. موقعیّتی ترك ائدین. بحثین ایدامه‌سیله حیرصیزی كونترول ائلیه بیلمه‌دیگیزی آنلاساز، دانیشغین قالانینی سونرایا ساخلایین. بو ایشله اؤزوزله یولداشیزا حیرصدن اوزاقلاشیب موناسیب داورانماغیزا فورصت یارادیبسیز. «ایندی حالیمیز موناسیب دئییل، پئشمان اولابیله‌جگیمیز سؤزلر دانیشا بیلریك. ایجازه وئر یاخشی بیر شراییطده دانیشاق» سؤزونو دئیه بیلرسیز. یا دا « ایندی من حیرصلنمیشم، بو مسأله‌یه گؤره سونرا دانیشاریق».
5. اؤزوزو آراملادین. حیرصی سویوتماق اوچون: درین نفس آلماق، ال-اوز یوماق، سو ایچمك، یول یئریمك كیمی یوللارین موثبت اثری اولا بیلر. حیرصی سویوتماق اوچون ریلكسئیشین‌ده موناسیب یولدور. ریلكسئیشین بدنین تیرلنمیش عضله‌لرینی شوللاتماق معناسیندادیر. بیری حیرصلننده عضله‌لری تیره چكیلر. آما بدن ریلكس اولان زمان شوللاشار و ذهن‌ده آراملاشار.
6. موشكوللریزی حل ائدین. بعضاً داعوا دالاشین یارانماسی‌نین اساس سببی ائوده اولان موشكوللردیر. موشكوللری دیبلی كؤكلی آختارین و حل یوللارینی تاپین. اونلاری مومكون اولان قدر حل ائدین.
7. باغیشلایین. باغیشلاماق مسأله‌نی یاددان چیخارتماق معناسیندا دئییل بلكه اؤزونو حیرصدن قورتارماق معناسیندادیر. باغیشلاماق سیزین حیسّلریزی كونترول ائده بیلدیگیزین علامتیدیر.
8. عوذر ایسته‌مكدن قورخمایین. داورانیشیزین یولداشیزی اینجیتمه‌سینی بیلسز عوذر ایسته‌یین. بو ایش رابیطه‌لرین مؤحكملشمه‌سی اوچون لازیمدیر.
سوئد دؤولتی اوستوكهولمون بیر مسجیدی‌نین میناره‌سیندن اذانین یاییلماسینا بویون اَیدی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
سوئد دؤولتی اوستوكهولمون"بوت شیركا" مسجیدی‌نین میناره‌سیندن فقط جومعه‌لر اذانین یاییلماسینا ایجازه‌سینی وئردی.
مهرین وئردیگی خبره گؤره، اوستوكهولمون جنوبوندا یئرلشن بوت شیركا كومونونون مقاملاری تازالیقدا، بو كومونون «فیتیا» ماحالیندا یئرلشن مسجیدینه میناره‌لردن اذان پخش ائله‌مگه ایلكین ایجازه‌نین وئریلمه‌سیندن خبر وئردیلر.
اذانین مسجید میناره‌سیندن یاییلماسینا یالنیز جومعه گونو ایجازه وئریلیر. بئله ایجازه‌نین صادیر اولماسی سوئدین سئكولار جامیعه‌سینده طبیعتاً عكس العملسیز قالمادی. دئییلن ایدعالارین بیری بئله‌دیر: مذهب آزادلیغی فقط مذهب سئچمه‌ده آزادلیق معناسیندا یوخ بلكه اهالی‌نین بیر مذهبی طرد ائله‌مكده‌ده آزاد اولمالاری معناسیندادیر. اذانین میناره‌دن یاییلماسینا ایجازه وئرمك، اهالی‌نین قوناق اوتاقلارینا قدر مذهبی زورونان تحمیل ائله‌مك معناسیندادیر. بو دا سوئد جامیعه‌سینه حاكیم اولان سئكولاریزم اصولونون ضیدّینه‌دیر.
بئله اعتیراضلارا گؤره اذانین یاییلما ایجازه‌سی بوت شیركا مسجیدینده هله‌لیك آسیلی قالیبب.
پیغمبرین (ص) قیلینجی‌نین دسته‌یینه یازیلان سؤزلر
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
«صِلْ مَنْ قطعك و قُلِ الحقَّ و لَوْ عَلیكَ یا علی نَفْسِكَ و أحْسِنْ بِمَنْ أسَاءَ إلیْكَ»
نه مؤحتَوالی سؤزلر، اؤزو ده قیلینج دسته‌یینده ! یعنی پیغمبر (ص) قودرته چاتیب الینه قیلینج آلدیغی زامان نه ائتمه‌لیدیر؟ ایشی ساواشماق‌می، قان تؤكمك و رحمسیزلیكدیر؟ یوخسا رحمت، لوطف و كرم؟
قیلینج موهاجیمین دفعی و موزاحیمین رفعی اوچون اولدوغونا گؤره دسته‌یینه یازیلیب:
«صِلْ مَنْ قطعك؛ بیری سندن قیریلسا سن اونا قوشول».
او سنین ائوینه گلمه‌سه سن اونون ائوینه گئت؛ حالینی سوروشماسا سن اونون حالینی سوروش؛ دئمه او گلمه‌دی من‌ده گئتمیرم؛ او منیم حالیمی سوروشمادی من‌ده سوروشمارام.
«قُلِ الحقَّ و لَوْ عَلیكَ یا عَلی نَفْسِكَ؛ (هر زمان و هر یئرده) سنه زیانی‌دا اولسا حقّی سؤیله.
«و أحْسِنْ بِمَنْ أسَاءَ إلیْكَ؛ سنه پیسلیك ائدنین حقّینده یاخشیلیق ائله».
بیزه یاخشیلیغی و یا پیسلیگی كئچمه‌ین بیزیمله رابیطه‌سی اولمایان بیرسینه، خیدمت ائدیب اونون موشكولونو حل ائله‌مك چوخ موهیمدیر. بو ایشله البته گؤزل ایش گؤرموشوك آما ائله‌ده موهیم ایش گؤرمه‌میشیك. بیزه خیدمت ائدن بیر اینسانا، خیدمت ائله‌دیگیمیز زامان‌دا یئنه موهیم ایش گؤرمه‌میشیك.
آما بیزیم یولوموزدا قویو قازیب بیزه پیسلیگی كئچمیش اینسانا، یاخشیلیق ائله‌مك موهیم ساییلار. موشكولونو حل ائدیب یولوندان تیكان گؤتورمك؛ كمال و اخلاق مكاریمی بودور. چونكی بیزیم مودئلیمیز حضرت محمد (ص) بویوروب:
«إنی بعثت لأتمم مكارم الاخلاق»
من اخلاق مكاریمینی كمالا چاتدیرماق اوچون گلمیشم.
آناسیز قالدیم
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : عمومی
+0 به یه ن
پیغمبریمیزین(ص) مولود گونون دوننیسی،گئجه ساعت اوندا آللاه دونیانین اَن گؤل وارلیغینی مندن بایراملیق آلدی !
آنام، وارلیغیم الیمدن گئتدی !
بایرامیم یاسا دؤندو !
گونوم قارالدی !
یتیم قالدیم !
آی آنام! سن گئدندن اورگیم غمله دولوب
سن گئدندن او گؤزل باخچا سولوب
آنامین بسله دیگی گؤزل گوللره باخیرام، گؤرورم اونلار دا منه تای یتیم قالدیلار
گؤزل روحونون شادلیغینا بیر حمد و سوره احسان ائدین
ایمام صادق (ع) شیعه‌لرین آلتینجی ایمامی و جعفری مذهبین رئیسی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
ایمام صادق (ع) شیعه‌لرین آلتینجی ایمامی و جعفری مذهبین رئیسی
حضرت ایمام جعفر صادق (ع) ایمام محمد باقرین (ع) اوغلو و اُمّفَروَه بنت قاسم ابن محمد ابن ابی‌بكر آدیندا بیر آناداندیر. ابوعبداللَّه، ابواسماعیل، ابوموسی او حضرتین كونیه‌لریندن و صادق، فاضل، طاهر، صابر و... او حضرتین لقبلریندن ساییلیر.
حضرت هیجری قمری ایلین 83-جو ایلینده مدینه‌ده دونیایا گلدی. او حضرتین اوشاقلارینی اون نفر دئییبلر. ایماملار ایچینده، ایمام صادقین (ع) عصری، تایسیز ایدی و او حضرتین عصرینده‌كی ایجتیماعی و فرهنگی شراییط ایماملارین هئچ بیری‌نین عصرینده یوخیدی. چونكی او دؤوران سیاسی لحاظدان بنی‌امیّه‌نین ضعیفله‌مه‌سی و بنی عباسین گوجلنمه‌سی دؤوریدی و بو ایكی دسته حكومتی اله كئچیرماق اوچون موباریزه ائدیردیلر. بو اوزدن بو دؤوران ایمام صادق (ع) و شیعه‌لرین نیسبی صورتده ساكیتلیك و آزادلیق دؤورانی ایدی.
فیكری و مدنی جهتدن‌ده ایمام صادقین (ع) عصری موناسیب بیر عصریدی. ایمام صادق (ع) بو موناسیب فورصتدن ایستیفاده ائدیب آتاسی‌نین علمی و فرهنگی نهضتینی ایدامه وئردی. بؤیوك علمی حوزه یاراتدی و او گونكی عقلی و نقلی علملرینده مینلرجه فاضیل شاگیرد تربیت ائله‌دی.