«اخلاق» بو گونلرده بازاردا تاپیلمایان جینس
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی

![]() |
||
سون گونلرده بیر چوخ جینسین باهالاشماسیایله اصلی سوآل بودور كی بو باهالیقلارین سببی نهدیر و اونون حلّی نهدیر. ایشبیلنلرین نظرلرنه دیقّت یئتیرمك بونو گؤرسهدیر كی باهالیغین سببین بیر عامیل و یا بیر شخصده گؤرمك اولماز. چونكی ارز قیمتینین یئنیب قالخماسی, تولید هزینهسینین آرتماسی, بعضی مؤحتكیرلرین سوءایستیفادهسی, پرده دالیسینداكی عامیللر و ناهماهنگ تصمیملر و برنامهلرین و آیری عامیللرین بو باهالیقلاردا پایلاری وار. آما بو حئسابلامالار هامیسی ایقتیصادیدیلار. ائلهبیل دیقّت یئتیرمیریك كی آیری جور ده حئسابلاماق اولار كی ائلیه بیلسین ایقتیصادی یوللاردان چوخ و هئچ اولماسا اولارجن قیمتلرین آزالماسینا كؤمك ائلیه. سؤز «اخلاق»دان گئدیر؛ او اخلاق كی اونو «اینصاف»لا بیر معنادا گؤره بیلهریك كی نئچه ایل بوندان قاباق كسبیمیزین بركتی و بزگیایدی. اصلی سوآل بودور كی بو گونلر او اخلاق نهقدر بیزیم كسبیمیزده واردیر؟ تولید ائلیهن, وارید ائلیهن, عومدهچی, توزیع ائلیهن و نهایت توكانچی حئساب كیتابینا یئتیشنده نهقدر اینصافی و اخلاقی بو حئساب كیتابدا دخالت وئریر و نهقدر جماعتی مولاحیظه ائلیر؟ نه قدر بونا فیكیرلهشیرلر كی آل-وئر ائلهمكله برابر جماعتین نفعینه قیمتلری یئندیرسینلر؟ نه قدر كسبلرینین بركتینه فیكیر وئریرلر؟ شاید بیر عیده كی ایتّیفاقاً چوخدولار بئله دوشونهلر كی بویون داها هئچ كس بوجور زادلارا فیكیر وئرمیر و تكنولوژی و مودئرن دونیا او قدر سورعتلهنیب كی بو سؤزلری تكجه موزهلرده و ناغیللاردا گؤرمك اولار. آما اونلار غافیلدیلر كی بو سؤزلر باهانادیر. نیهكی تكنولوژی و مودئرن دونیا اصلاً اخلاق و اینصافلا موغاییرتی یوخدور. اگر جامیعهنی اؤزوموزونكی بیلسك بیر لحظهلیك منفعته گؤره جامیعهنی اودا چكمهریك. |
ساواشلاردا نقشلری اولان عالیملر
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : عمومی

![]() |
||
عالیملرین بعضی دوزلتدیقلاری و ایختیراعلاری ساواشلاردا موهوم نقشلری اولوب. لایوساینس سایتی بیر گوزاریشده بو عالیملرین بعضیسینین تانیتماسینا ایقدام ائدیب. لئوناردو داوینچی او, اؤز عصرینده هئیكلتراشلیق, معمارلیق و نقاشلیق زمینهسینده بؤیوك دعالیملردن ساییلیردی كی اؤز استعدادیندان ساواش ماشینلارین طراحلیغیندا دا ایستیفاده ائلهدی. اونون بو زمینهده كی ایختیراعلاریندان بو گونكی موسلسللرین بیرینجی نسلینه ایشاره ائتمك اولار. بونونلا بئله بو وساییلین بیر آزی اونون دیریلیگینده ایستیفاده اولوندو. آلبرت انشتین بئله گومان اولونور كی بو فیزیك عالیمی بیر نامهنی ایمضالاماقلا, آمریكا رئیسجومهوری,روزولتی ترغیب ائلهدی كی منهتن پروژهسین باشلاسین. بو پروژه اتوم بومبونون دوزلمهسیله نتیجهلندی. رابرت اوپنهایمر نیو مكزیكونون لوسآلاموسونداكی منهتن پروژهسینین رهبری اولان آیری فیزیك عالیمی كی «اتوم بومبونون آتاسی» لقبلندی. رابرت واتسون وات ایكینجی دونیا ساواشیندا انگلیستان ویزارتینه ایشلهین رابرت, دوشمن طیارهلرینین تانیان و رادیویا اساسلانان بیر سیستمین رهبرلیگین عؤهدهسینه آلمیشدی. انگلیستان ساحیلینده موستقر اولان رایویی ایستگاهلار انگلیس جیبههسینده موهوم نقش اوینادیلار. فرانك ویتل او سلطنتی هاوا نیرولاری افسرلیك دانیشكدهسینین دانیشجوسی كیمی 1922-ده توربوجئت موتورونون طراحلیق ایدهسین مطرح ائلهدی. بو عالیمین ایختیراعسی 1944-ده ایشلهدیلدی. ایندیلیكده جئت موتورلاری تیجاری هاوا یوللاریندا ایستیفاده اولونور. آلن تورینگ او, بؤیوك عالیملردن ایدی كی ایكینجی دونیا ساواشیندا موتقاطع كلمهلر جدول موتخصیصلری و رمز اوخوما واحیدینده خیدمت ائلیردی. آلمانلیلارین انیگما رمزینی سیندیراندان سونرا او «Delilah» آدیندا تازا رمز یازما سیستمی قوشدور. ورنر فون براون او اوزاغی ووران موشكلری ایكینجی دونیا ساواشیندا آلمانلیلار اوچون طراحلیق ائلهدی. بو عالیمین ساواش زامانی لاپ موهوم ایختیراعسی V2 موشكی ایدی. ساواشدان سونرا او آمریكانین فضایی نیظامی موشكی برنامهسینه نظارت اوچون اورا گئتدی. بو برنامهلر عظمتلی Saturn V موشكلرین دوزلمهسینه چاتدی كی آپولونو مأموریتلری اوچون آیا آتدی. |
گؤزل تبریزدن گؤرمهلی صحنهلر
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : عمومی

![]() |
|||||
|
نفتی تحریملر جولایین اوّلیندن باشلیر
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : خبرلر

![]() |
||
اروپا ایتحادیهسینین خاریجی سیاست مسئولو ایران جماعتینه اورك یاندیرما ژستی توتدو و البته رسمی اولاراق غربیلرین اؤلكهمیزین نفتینی تحریم ائلهماقدان خبر وئردی. عربی اسكای نیوزون وئردیگی معلوماتا گؤره, كاترین اشتون اروپا ایتحادیهسینین خاریجی سیاست مسئولو, اوروپا ایتحادیهسی عضو اؤلكهلری خاریجی ایشلر وزیرلری ییغینجاغینین آخیرینده خبر وئردی كی ایرانین هستهای برنامهسی بارهده هرجور موذاكیرهنین پیشرفتینین اولماماسیایله جولایین اوّلیندن ایران نفتی تحریم اولاجاق. اشتون رسماً ایران علئیهینه نفت تحریمینین باشلاماسیندان خبر وئردی و البته ایران جماعتینه اورك یاندیرما ژستی توتوب ایدعا ائلهدی كی ایران جماعتینی تحریملرین تبعاتیندان اوزاقدا ساخلایاجاییق. هابئله اشتون توركیه طیارهسینین سوریه طرفیندن وورولماسینا ایشاره ائدیب اعلام ائلهدی كی سوریه علئیهینه تحریملرین ایدامهسی اولاجاق. |
پلاستیكلردهكی مادّه, اوشاقلارین كؤكلوغونا سبب اولور
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : ساغلاملیق

![]() |
||
هلثدی نیوزون وئردیگی معلوماتا گؤره, جنوبی كره موحقیقلری كی بو تحقیقی آپاریبلار دئییرلر بو شیمیایی مادّه بدندهكی یاناجاق و یاغ تنظیملهمهسینه اثر قویا بیلر. بو موحقیقلرین دئدیگینه گؤره DHEP ائلیه بیلر ایكی یوللا بدنده یاغ تولیدینین چوخالماسینا باعیث اولسون. اولا بیلر بو ماده آندروژنلری (كیشیلرین جینسی هورمونلارین) آزالتسین, آندروژنلر بدن تودهنین شاخیصینی آشاغی یئندیررلر. (بدن توده شاخیصینین یوخاری اولماغی كؤكلوق علامتیدیر.) اونلار دئییرلر بو ماده تیروئیدین ایشنیه خیلل وارید ائلیه بیلر و تیروئیدین آز ایشلهمهسی بدنی آغیرلادار. بو موحقیقلرین دئدیگینه گؤره فتالاتلاری هر یئرده_یئمك, سو, پلاستیك كیسهلر, بزك وساییلی, لوسیونلار, شامپولار و پلاستیكدن دوزلمیش اویناتمالیلاردا_ گؤرمك اولار. اونلار دئییرلر حامیله خانیملار و كؤرپه اوشاقلار بو مادهیه حساسدیلار و سو و ایستی یئمكلری پلاستیكی قابلارا قویولماسی خطرلی اولا بیلر. |