امام حسن(ع) و امام حسینین(ع) یاش فرقلری نه قدر ایدی؟
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین

امام حسن(ع) و امام حسینین(ع) یاش فرقلری نه قدر ایدی؟
شیعه عالمینین ایكینجی امامی امام حسن (ع)، حضرت علی ایله (ع) پیغمبرین قیزی حضرت فاطمهنین (س) ائولنمهسینین بیرینجی مولودو ایدی.هجرتین اوچونجو ایلینده رمضانین یاریسیندا دنیایا گؤز آچدی. امام حسن (ع) كرامتلی جدّینین دورانیندان نئچه ایلدن آرتیق گؤرمهدی. اسلامین عزیز پیغمبری رحلت ائدنده، اونون تقریباً یئددی یاشی واریدی. پیغمبرین رحلتیندن سونرا تقریباً اوتوز ایل آتاسی امیرالمؤمنینین كناریندا اولدو. حضرت علینین (ع) شهادتیندن سونرا اون ایل بویو مسلمانلارین امامتینی عهدهلرینه آلدیلار. و نهایت 50-جی هجری ایلینده معاویهنین توطئهسی ایله 48 یاشیندا مسمومیت تأثیرینده شهید اولوب مدینهنین بقیع قبرستانیندا دفن اولدو.[1]
امام حسین (ع)، هجرتین دؤردونجو ایلینین شعبانین اوچونجو گونونده مدینه شهرینده دنیایه گؤز آچدی.
او حضرت عمرونون آلتی ایلینی كرامتلی جدّینین دورانیندا یاشادی. پیغمبرین (ص) رحلتیندن سونرا اوتوز ایل آتاسی حضرت علینین(ع) كناریندا اولدو. امیرالمؤمنینین شهادتیندن سونرا اون ایل قارداشینین كناریندا اولدو. قارداشینین شهادتیندن سونرا اون ایل بویو معاویه ایله مخالفت ائلهدی، اونو اؤلوموندن سونرا دا اوغلو یزیدین قاباغیندا دایانیب 61-جی هجری ایلینین محریمین عاشورا گونونده كربلا وادیسینده شهادته چاتدی.[2]
ابن شهر آشوبون یازدیغینا گؤره او حضرتین ولادتی قارداشی امام حسندن (ع) اون آی ایرمی گون سونرا اولوب. او گون سهشنبه و پنجشنبه گونو ایدی. بیر آیری روایتده، او حضرتین قارداشی ایله یالنیز بیر حمل مدّتی فاصله اولدوغو ذكر اولوب. حمل مدّتی آلتی آیدیر.[3]
اوروجلوق آیینین گوندهلیك دعالاری
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین

اوروجلوق آیینین گوندهلیك دعالاری
"ایلاهی، بو گون یاخشی بندهلرین تایی اولماغی منه نصیب ائت! منی پیس آداملاردان اوزاقلاشدیر! بو گون منه اؤز رحمتینله جنّت قرارگاهیندا یئر وئر! اللهلیغینا آند وئریرم، ائی عالملرین الله-ی".
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ وَفّقْنی فیهِ لِموافَقَةِ الأبْرارِ وجَنّبْنی
فیهِ مُرافَقَةِ الأشْرارِ وأوِنی فیهِ بِرَحْمَتِك الى دارِ القَرارِبالهِیّتَك
یا إلَهَ العالَمین .
اوروجلوق آیینین 17-جی گونونون دعاسی:
"ایلاهی، بو گون منی صالح عمللره دوغرو یؤنلت! احتیاج و آرزولاریمی یئرینه یئتیر! ائی ایضاحا و سؤالا احتیاجسیز، قلبلردهكیندن خبردار اولان الله! محمده و پاك اهل-بیتینه سنین صلواتین اولسون".
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ اهْدِنی فیهِ لِصالِحِ الأعْمالِ واقْضِ لی فیهِ الحَوائِجَ
والآمالِ یا من لا یَحْتاجُ الى التّفْسیر والسؤالِ یا عالِماً بما فی صُدورِ
العالَمین صَلّ على محمّدٍ وآلهِ الطّاهِرین .
اوروجلوق آیینین 18-جی گونونون دعاسی:
"ایلاهی، بو گون منی سحرلرین بركتی ایله اویات! قلبیمی بو سحرلرین ضیاسی ایله ایشیقلات! بدن عضولریمی بو گونون تأثیرینه تابع اولماغا یؤنلت! نورونا آند وئریرم، ائی عارفلرین قلبینی نورلاندیران الله".
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ نَبّهْنی فیهِ لِبَرَكاتِ أسْحارِهِ ونوّرْ فیهِ
قلبی بِضِیاءِ أنْوارِهِ وخُذْ بِكلّ أعْضائی الى اتّباعِ آثارِهِ بِنورِك یا
مُنَوّرَ قُلوبِ العارفین .
اوروجلوق آیینین 19-جو گونونون دعاسی:
"ایلاهی، بو گونون بركتی ایله منی بهرهلندیر! خیرلیكلره دوغرو یولومو هامارلا! بو گونون احسانینی قبول ائتمكدن منی محروم ائتمه! ائی آشكار حق یولونون هدایتچیسی".
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ وفّرْ فیهِ حَظّی من بَرَكاتِهِ وسَهّلْ سَبیلی الى
خَیْراتِهِ ولا تَحْرِمْنی قَبولَ حَسَناتِهِ یا هادیاً الى الحَقّ المُبین .
اوروجلوق آیینین 20-جی گونونون دعاسی:
"ایلاهی، بو گون منیم اوزومه جنّت قاپیلارینی آچیب، جهنم قاپیلارینی باغلا! بو گون منی قرآن اوخوماقدا موفق ائت! ائی مؤمنلرین قلبینه آراملیق بخش ائدن الله".
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ افْتَحْ لی فیهِ أبوابَ الجِنانِ واغْلِقْ عَنّی
فیهِ أبوابَ النّیرانِ وَوَفّقْنی فیهِ لِتِلاوَةِ القرآنِ یا مُنَزّلِ السّكینةِ
فی قُلوبِ المؤمِنین .
اوروجلوق آیینین 21-جی گونونون دعاسی:
"ایلاهی، بو گون سنین راضیلیغینا بایس اولان عمللره دوغرو منه یول گؤستر! بو گون شئیتانین منه هؤكمرانلیق یوللارینی باغلا! جننتی منیم اوچون منزیل و آرامگاه ائت! ائی طلب اهلینین احتیاجینی یئرینه یئتیرن الله!"
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ اجْعَلْ لی فیهِ الى مَرْضاتِك دلیلاً ولا تَجْعَل للشّیْطان
فیهِ علیّ سَبیلاً واجْعَلِ الجَنّةِ لی منْزِلاً ومَقیلاً یا قاضی حَوائِجَ
الطّالِبین .
اوروجلوق آیینین 22-جی گونونون دعاسی:
"ایلاهی، بو گون فضل قاپیلارینی اوزومه آچ، بركتلرینی منه گؤندر.
بو گون سنین راضیلیغینا باعث اولان ایشلرده منی موفق ائت، منی جنّتین ان یاخشی یئرینده
ساكن ائت. ائی بیچارهلرین دعاسینی قبول ائدن الله!"
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ افْتَحْ لی فیهِ أبوابَ فَضْلَك وأنزِل علیّ فیهِ بَرَكاتِك
وَوَفّقْنی فیهِ لِموجِباتِ مَرْضاتِك واسْكنّی فیهِ بُحْبوحاتِ جَنّاتِك یا
مُجیبَ دَعْوَةِ المُضْطَرّین .
اوروجلوق آیینین 23-جو گونونون دعاسی:
"ایلاهی، بو گون منیم گوناهلاریمی یویوب، منی ائیبلردن تمیزله! بو گون قلبیمی تقوا ایله خالص ائت! ائی گوناهكارلارین ختاسینا گؤز یومان الله!"
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ اغسِلْنی فیهِ من الذُّنوبِ وطَهِّرْنی فیهِ من العُیوبِ
وامْتَحِنْ قَلْبی فیهِ بِتَقْوَى القُلوبِ یا مُقیلَ عَثَراتِ المُذْنِبین .
اوروجلوق آیینین 24-جو گونونون دعاسی:
"ایلاهی، بو گون سنی راضی سالان عمللری سندن ایستهییرم. سنی قضبلندیرن عمللردن سنه سیغینیرام. سنه تابع اولماق و سنه قارشی عصیان ائتمهمك اوچون یاردیم ایستهییرم. ائی خواهیش ائدنلره بخشش وئرن الله!"
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ إنّی أسْألُك فیه ما یُرْضیك وأعوذُ بِك ممّا یؤذیك
وأسألُك التّوفیقَ فیهِ لأنْ أطیعَك ولا أعْصیك یا جَوادَ السّائلین .
اوروجلوق آیینین 25-جی گونونون دعاسی:
"ایلاهی، بو گون منی سنین دوستلارینی سئونلردن، سنین دوشمنلرینله دوشمن اولانلاردان قرار وئر! منی سونونجو پیغمبرینین سنّتینه عمل ائدنلردن قرار وئر! ائی پیغمبرلرین قلبینین هامیسی اولان الله!"
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ اجْعَلْنی فیهِ محبّاً لأوْلیائِك ومُعادیاً
لأعْدائِك مُسْتَنّاً بِسُنّةِ خاتَمِ انْبیائِك یا عاصِمَ قُلوبِ النّبییّن .
اوروجلوق آیینین 26-جی گونونون دعاسی:
"ایلاهی، بو گون منیم سعیلریمی قیمتلندیر، گوناهلاریمی باغیشلا، عملیمی قبول ائت، عیبلریمی اؤرت! ائی بندهلرینی هامیدان یاخشی ائشیدن الله!"
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ اجْعَل سَعْیی فیهِ مَشْكوراً وذَنْبی فیهِ
مَغْفوراً وعَملی فیهِ مَقْبولاً وعَیْبی فیهِ مَسْتوراً یا أسْمَعِ السّامعین .
اوروجلوق آیینین 27-جی گونونون دعاسی:
"ایلاهی، بو گون منه قدر گئجهسینین فضیلتینی نصیب ائت! بو گون منیم ایشلریمی چتینلیكدن آسانلیغا دوغرو یؤنلت! عذرومو قبول ائت، گوناه یوكونو اوستومدن گؤتور! ائی صالح بندهلرینه قارشی مهربان اولان الله!"
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ ارْزُقْنی فیهِ فَضْلَ لَیْلَةِ القَدْرِ وصَیّرْ
أموری فیهِ من العُسْرِ الى الیُسْرِ واقْبَلْ مَعاذیری وحُطّ عنّی الذّنب
والوِزْرِ یا رؤوفاً بِعبادِهِ الصّالِحین .
اوروجلوق آیینین 28-جی گونونون دعاسی:
"ایلاهی، بو گون منه یاخشی عمللرین بهرهسینی بول ائت! ایستكلریمی یئرینه یئتیرمكله منه كرامت گؤستر! سنه یئتمك اوچون یوللار ایچیندن سئچدیگیم یولو اؤزونه یاخین ائت! ائی اصرار ائدنلرین اؤز اصرارلاری ایله مشغول ائده بیلمدیكلری الله!"
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ وفّر حظّی فیهِ من النّوافِلِ واكرِمْنی فیهِ
بإحْضارِ المَسائِلِ وقَرّبِ فیهِ وسیلتی الیك من بینِ الوسائل یا من لا یَشْغَلُهُ
الحاحُ المُلِحّین .
اوروجلوق آیینین 29-جو گونونون دعاسی:
"ایلاهی، بو گون منی اؤز سونسوز رحمتینله احاطه ائت! بو گون منه قوّت و عصمت نصیب ائت! اورگیمی تهمتچیلیك قارانلیغیندان تمیزله! ائی مؤمن بندهلرینه رحملی اولان الله!"
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ غَشّنی بالرّحْمَةِ وارْزُقْنی فیهِ التّوفیقِ والعِصْمَةِ
وطَهّرْ قلْبی من غَیاهِبِ التُّهْمَةِ یا رحیماً بِعبادِهِ المؤمِنین .
اوروجلوق آیینین 30-جو گونونون دعاسی:
"ایلاهی، بو گون منیم اوروجومو شكرلو و قبول اولونموش قرار وئر، اؤز بیلدیگین و پیغمبرینین بیلدیگی اوروجلاردان ائت! ائله اوروجلاردان كی، خیردالیقلاریدا اساس ایمان اصولونا اساسلانسین. سنی آند وئریرم آغامیز محمّده و پاك نسلینه. عالملرین ربّی اولان اللها حمد اولسون".
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ اجْعَلْ صیامی فیهِ بالشّكرِ والقَبولِ على ما
تَرْضاهُ ویَرْضاهُ الرّسولُ مُحْكمَةً فُروعُهُ بالأصُولِ بحقّ سَیّدِنا محمّدٍ
وآلهِ الطّاهِرین والحمدُ للهِ ربّ العالمین .
اوروجلوغا حاضرلیق
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین

اوروجلوغا حاضرلیق
اسلام دنیاسی، عزیز بیر قوناغی قبول ائلهمگه حاضرلاشیر: مبارك رمضان آیی.جسمیمیزی بو گؤزل گونلره حاضرلاماقدا چوخلو اهمیّت داشییر. بونا گؤره جسمیمیزی فیزیولوژیك جهتدن اوروجلوغا حاضرلاماق و گوندهلیك قیدا رژیمیمیزی تنظیمه سالماغین یوخاری اهمیّتی وار.
اوروجلوقدان نئچه گون اوّلدن اوروج توتماغا باشلاماق پیغمبر (ص) سنّتی اولماقدان علاوه بدنیمیزه اورجلوق شرایطینه حاضرلاشماغا دا كؤمك ائلر.
ایكینجی نوع دیابتی اولانلار بو آیدا تازا گؤی و توت چوخ یئمهلی و دِسرلرینه دارچین آرتیرمالیدیلار. گوندهلیق بیر ایكی چای قاشیغی قدر دارچین یئمك، قانداكی قندین مقدارینی تنظیمه سالار. غذادا كفایت قدر فیبر اولمالیدیر چونكی بو مادّه ده، قان قندینین میزانینی تنظیمه سالار.
دیابتین ایكینجی نوعونا مبتلا اولانلار اورجلوقدا گون بویو اؤز یانلاریندا شیرین یئمهلی ساخلامالیدیلار كی هر وقت هیپوگلیسمیا (قان قندینین آزالماسی) علامتلرینی مثلاً باش گیجللنمه، اورك بولانما و باش آغریسی، گؤرسهلر اوروجلارینی سیندیرماقدا شبهه ائلهمهسینلر. بو علامتلر بدنین خبردارلیغیدیر.
اوروجلوقدا اوروج اولمایان ساعتلرده، بدنیزین لازم اولدوغو قدر مایعات ایچین. هئچ اولماسا گونده سككیز لیوان سو و اوندان علاوه میوه سویو، اوت دملهمهلیلری ایچین. بدنین سویونو آزالتماغا سبب اولان مایعات مثلاً قهوه و نوشابه كیمی شئیلر ایچمهیین. فیبرله دولو اولان یئمكلر مثلاً تازا گؤی و لوبیهلری بوللو مقداردا یئیین.
جسمانی حاضرلیقلاردان علاوه، ذهنیمیزیده الله-ین قوناقلیق آیینا حاضرلامالیییق؛ گوندهلیك ذكرلر، مهربانلیق، خانواده رابطهلرینی گوجلندیرمك، اجتماعی رابطهلرینی گوجلندیرمك، ارادهمیزی گوجلندیرمك و صبر، بو یولدا گؤزل آددیملاردان ساییلیر.
شیعه و سنّی اختلافینین تاریخی و فكری ریشهسی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین

سون گونلر مصرده باش وئرن حادثهلرین[1] ریشهسی معاصر دورده اسلامدان رادیكال تلقّییه قاییدیر. بو دهشتلی جنایتلره ال وورانلار، حدّدن آرتیق اؤز رهبرلرینه اینانیرلار و اؤز عقل و شعورلارینی كنارا قویوب جهالت اوزوندن بو جنایتلره ال وورورلار و حتّا اولا بیلر بو جنایتلری قربةً الی الله اولاراق حیاتا كئچیریرلر.
بو رفتارلارین قطعیاً دینی توجیهی یوخدور. بو عمللره مرتكب اولانلار دیندارلار یوخ بلكه اؤزلرینی دینه تحمیل ائدنلردیر. «زاویة أبومسلم» در منطقه هرم در استان "الجیزة" نزدیك قاهره،
تأسفله اسلام تاریخینده ایستر سنّی و ایستر شیعه اولسون، بیر جور تلقّی وار كی ریشهسی اشعریلیك و اخباریلیغا قاییدیر. بو تلقّی هر شئیی نقل آچیسیندان گؤرور. بیر موضوعدا روایت اولاندا، داها آیری بیر شئیه اهمیّت وئرمیرلر و اونا عمل ائلهمگه چالیشیرلار. بیر حالدا كی بیر نقل، دینه نسبت وئریلنده؛ اونون نه قدر معتبر اولوب-اولماماسی، نه قدر زمان و مكان شرایطینه باغلی اولماسی، نه قدر آیری زمان و مكانلارا سرایت تاپا بیلمهسی جهتدن آراشدیریلمالیدیر. تأسفله داها بونا اهمیّت وئرمیرلر.
عقله و فلسفهیه دقّتسیز اولماقدان علاوه، دَییشمك و تغییره ده دقّت یئتیرمیرلر. بو عمللره مرتكب اولانلار نقل مفهومونا عقل ایله باخا بیلسه ایدیلر بیر مطلبین عینیّاتیندان علاوه اونون اصللرینیده گؤره بیلردیلر. اونلار، حتّا انتزاعی بیر مئتودلا، ساده بیر اصلیده كئچمیشدن انتزاع ائده بیلیمیرلر. هر شئیه سطحی و تجریدی باخیرلار. ذهنلریندهكی استدلاللار بیر-بیرلریله رابطهسی اولمایان جزیرهلر كیمیدیر. چاتدیقلاری بیر نتیجهنین آیری نتیجهلرله اویغون گلمهدیگینی گؤره بیلمیرلر. اونلارین بیلدیكلرینه آیری بیر شئیین آراتیرا بیلمه قابلیّتلری یوخدور چونكی آرزلرینین قطعیاً تحلیل گوجلری یوخدور. اونلار حدّدن آرتیق اؤز رهبرلرینه باغلیدیلار و حقیقتده اؤزلرینی، آداملیقلارین كنارا بوراخیب، جهالت اوزوندن رهبرلرینین امری ایله، بو جنایتلره ال ووروب و بونو قربة الی الله اولاراق یئرینه یئتیریرلر.
تاریخ بویو شیعه و سنّی بؤیوكلری وحدتین یارانماسی یولونودا چوخلو چالیشمالار آپاریبلار. آما بو كیمی حادثهلر، بوندان آرتیق ایشلهمگین لازم اولدوغونو گؤستریر. بو ایكی مذهبین بؤیوكلری بو مسأله اوستونده جدّی صورتده دوشونمهلیدیلر. اونلار اختلافلی مسألهلرین اوستونده دانیشماسالار بو ایشی تودهلر و اونلاری منحرف ائدنلر عهدهلرینه آلاجاقلار. حقیقتده ایندیكی وضعیّت، دینه تودهای باخماغین نتیجهسیدیر.
سلفی دوشونجه و اخباریلیق دینه یاراشان و رحمت پیغمبرینه یاراشان دوشونجه دئییل. تأسفله هم شیعه و سنّی دنیاسیندا تفرقه زمینهسی وار. یعنی هر ایكی طرفدهده بیر عدّه وار كی منفعتلرینی فرقهچیلیكده و سلفی دوشونجهسینده گؤرورلر. ایندی بو سلفی، سنّیده اولا بیلر شیعهده اولا بیلر.
هر حالدا بو ایكی مذهبین عقلاسی، بیرلیكده دانیشیب دوشونوب چاره یولو تاپمالیدیلار.
شیعه و سنّی دنیاسیندا بو اختلافلی مسألهلرین یانیندا وحدته آپارا بیلن چوخلو یوللار دا وار. فقط اونلارا اهمیّت وئرمك لازمدیر.
[1]. نیمه شعبان گئجهسی مصرین «الجیزه» استانین «هرم» منطقهسینین «زاویة أبومسلم» كندینده بیر عدهّ سلفی، نیمه شعبان مراسیم اولان بیر ائوه هجوم ائدیب، بئش نفری فجیع شكیلده اؤلدوروب دیگرلرینیده كؤتك آلتینا سالیبلار. پلیس گوجلری یاخیندا اولسالاردا، هجوم ائدنلرین چوخلوقلارینا گؤره حادثهده دخالت ائده بیلمهییبلر.
پیسلیك قارشیسیندا یاخشیلیق
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین

پیسلیك قارشیسیندا یاخشیلیق
حضرت علیدن (ع) روایت اولونان حدیثده بئله بویورولور:“سیزی ایستهمهینلره و سیزینله عداوت ائدنلره قارشی یاخشیلیق ائتمگینیز اونلارا قارشی پیسلیك ائتمگینیزدن داها تأثیرلیدیر و اونلارین اصلاح اولونماسینا سبب اولار.”
(غرر الحكم، 3637-جی حدیث)
پیسلیك ائدن انسانین قارشیلیغیندا یاخشیلیق ائتمك بو معنادا دئییل كی سیزه داها آغیر ضربه وورماسی اوچون اونا كؤمك ائدهسیز بلكه بو آنلامدادیر كی اونو بیر الله قولو كیمی، بیر انسان كیمی سئوهسیز و سعادتی اوچون الیزدن گلنی ائدهسیز. عیناً بیر آتا-آنانین بالایا ائلهدیگی كیمی. اولاد نه قدر والدینه پیسلیك ائلهسه ده آتا-آنا اونون تنبیهی اوچون هر نه ائتسهلر ده هئچ وقت اونون بدبختلیگین ایستهمزلر.