جامعه فكر اهلی اولمالیدیر
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین

جامعه فكر اهلی اولمالیدیر
تأسوفله جامعهمیزده اخلاقی قایدالاری آیاقلاماق، یئرسیز حرصلنمك، مالی و غیر مالی امانتلرده خیانت، یالان، تهمت و غیبت كیمی مسألهلره تئز-تئز راستلاشماق اولور. بیر عده آیدین اولمایان سؤزو اطمینانلا دئییرلر و یا شایعهدن آرتیق اولمایان سؤزلری حقیقت كیمی مطرح ائلیرلر.
دینی تعلیماتا گؤز اوجو باخساق، انسانلارا اخلاقی قایدالاری اؤیرتمگه چالیشان چوخلو سؤزلره راستلاشا بیلریك. گؤزل اسلام دینی، یئر به یئر بیزلری دوزلوگه، گؤزللیگه و اخلاق قایدالارینی رعایت ائلهمگه چاغیریب. ائله كی بیری بو تعلیماتا عمل ائلهسه تعالی و كمالا طرف گئده بیلر.
پیغمبریمیز نه گؤزل بویوروب: «انّی بُعثت لأتمّم مكارم الاخلاق» من فقط اخلاق گؤزللیقلارینی اؤیرتمك اوچون مبعوث اولموشام. حقیقتده انسانین كمالی پیسلیكلردن اوزاقلاشماقدا و گؤزللیكلره یاخینلاشماقدادیر. بیزلر، بعضاً ائله شئیلره افتخار ائلیریك كی انسانلیق اونلاردان چوخ یوخاریدیر. مثلاً انسان افتخار ائلیر كی منیم مقامیم و یا پولوم فلان كسدن چوخدور. بیر حالدا كی بونلارین رتبهسی انساندان داها آشاغیدیر. دوزو بودور كی انسان، دوزلوك، امانتدارلیق، عدالت و پاكلیق كیمی حقیقی قیمتی اولان شئلره افتخار ائلیه.
الله-ین یئر اوزونده انسان اوچون وئردیگی نعمتلر، اونون اخلاقلی اولماسی و كمالا چاتماق اوچون واسطه و وسیلهدیلر، عیناً بوغدا كولشینین اونو یئتیشدیریب ساخلاماغا وسیله اولدوغو كیمی. اكینچینین اساس مقصدی و نرمال شرایطده افتخار ائلهدیگی محصول بوغدادیر و اونون سایهسینده اله گتیردیگی سامان، افتخار اولونان بیر شئی دئییل. هر چند بوغدانی اله گتیرمك اوچون كولش و سامان لازمدیر. انسانلارین اخلاقدان اوزاق اولوب دنیا مالینا افتخار ائلهمكلری، بیر اكینچینین بوغدایا یوخ بلكه سامانا افتخار ائلهمهسینه بنزر.
انسان الینده اولدوغو نعمتلردن، كمالا چاتماق اوچون اَن یاخشی صورتده استفاده ائلهمهلیدیر. بونا گؤره انسان نئچه وقتدن بیر اؤزونو یوخلامالیدیر كی گؤرهسن الله-ین اونا وئردیگی نعمتلردن دوزگون استفاده ائلیه بیلیب یا یوخ؟ گؤرهسن اوّلكی یئریندن و رتبهسیندن داها یوخاری گئده بیلیب یا یوخ؟
اسلامی تعلیماتا گؤره، هر كس بیزیم بارهمیزده پیسلیك ائلهسه، نتیجهده بیزه قازاناجاق. چونكی اونون ثوابلاریندان آزالیب و بیزیم ثوابلاریمیزا آرتیریلاجاق. آما اؤزوموزه ائلهدیگیمیز ظلم تماماً ضرر اولاجاق. الله-ین بیزه وئردیگی نعمتلردنده دوزگون استفاده ائلهمهمك اؤز حقّیمیزده ائلهدیگیمیز بؤیوك ظلملردندیر. ائله بیل كی انسان اوتوردوغو بوداغی كسمگه مشغول اولور.
بونا گؤره انسان هر ایشدن اوّل و هر سؤزو دانیشماقدان اوّل، اونون نتیجهسی بارهده دوشونمهلیدیر، سونرا اونو دوز و فایدالی تشخیص وئرسه اونا عمل ائلهمهلیدیر. بیر آیری سؤزوله «سؤزو آغیزدا پیشیریب سونرا دانیشماق لازیمیدیر».
انسان جامعهیه نسبت، شاخه كیمیدیر آغاجا. یعنی بیر شاخه آغاجین آیری قسمتلرینه ضرر یئتیرسه، حقیقتده ائله اؤزونه ضرر یئتیریب. بو ضرری ایندیده بیلمهسه سونرا تأثیری اونا چاتاندا آنلایاجاق. ائله، بیر انساندا جامعهنین او بیری انسانلارینا ضرر یئتیریرسه، اؤزو ده بیلمهسه حتماً او ضرردن اؤز پایینی آلاجاق.
بونا گؤره حدیثده واریمیز كی بیر ساعت فكرلشمك، یئتمیش ایل عبادتدن یوخاری و داها یاخشیدیر.
تؤكوب-داغیتماق اوشاغین اؤیرنمك مهارتینی چوخالدار
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی

تؤكوب-داغیتماق اوشاغین اؤیرنمك مهارتینی چوخالدار
اوشاقلارین تؤك-داغیدی والدینه خوش گلمهسهده بو تحقیقین نتیجهلری گؤستریر كی بو عمل اوشاقلارین محیط بارهسیندهكی دركینی آرتیریر.
آیوا دانشگاهی محققلرینین تحقیقلری گؤرسدیر كی،اطرافداكی شئیلره ال ووران، اونلاری دیشینه آلان و _مخصوصاً یئمهلی زادلاری_ تؤكوب داغیدان اوشاقلارین اؤیرنمك مهارتلری یوخاری اولور.
بو تحقیقده 72 اون آلتی آیلیق اوشاغین مهارتی، مختلف زادلاری اونلارین اختیاریندا قویماقلا مطالعه اولدو. محققلر مربّا، پنیر، آش كیمی 14 یئمهلینی، اوشاقلارین اختیاریندا قویدولار و هر بیرینین آدینی daxیا kivكیمی ساده كلمهلرله اوشاقلارا اؤیرتدیلر.
بیر آز سونرا همان زادلاری فرقلی شكلده اوشاقلارین اختیاریندا قویوب اونلارین آدلارینی سوروشدولار.
تحقیقلر نشان وئردی كی، داها چوخ تؤك-داغیت ائدن و هر یئری باتیران اوشاقلار و هر شئیی آغیزلارینا آپاران اوشاقلار، اونلارین آدلارینی تمیز و مرتّب اوشاقلارا نسبت داها یاخشی یاددا ساخلاییبلار.
تؤكوب-داغیدان اوشاقلاردا، شئیلرین آدینی دوز بیلمك شانسی، یوزده یئتمیشیدی آما تمیز و مرتب اوشاقلاردا بو شانس یوزده اللی ایدی.
بو تحقیقین آیری بؤلومونده اوشاقلار ایكی دستهیه بؤلوندولر. بیر دستهسی اوجا صندللرین اوستونده و بیر دستهسی میز اوستونده اوتورولدولار. اوجا صندل اوستونده اوتوران اوشاقلار او بیری دستهیه نسبت داها چوخ اؤیرنه بیلیردیلر. نییه كی داها چوخ لمس ائتمك و تؤك-داغیت امكانلاری واریدی.
بو مطالعهنین ارشد یازانی دكتر «لاریسا ساموئلسون» دئییر: «اویناماق و مختلف شئیلری لمس ائلهمك، اوشاقلارین اؤیرنمك مهارتینی چوخ یوخاری آپارار».
بو تحقیقین نتیجهلری Developmental Scienceمجلّهسینده چاپ اولوب.
دنیادا اَن چوخ گازلی ایچكی بیزیم اؤلكهده ایچیلیر
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : ساغلاملیق

دنیادا اَن چوخ گازلی ایچكی بیزیم اؤلكهده ایچیلیر
نظام پزشكی سازمانینین وئردیگی خبره گؤره، عمومی دكترلر انجمنینین نایب رئیسی دئدی: گلیر مقداری، تحصیلات، ایش، تغذیه، اجتماعی طبقه كیمی عامللر بیولوژیك عامللردن داها آرتیق ساغلاملیقدا تأثیرلی اولورلار و انسان ساغلاملیغیندا یوخاری نقشلری وار.
او آرتیردی: الده اولان مطالعهلره گؤره ایرانلیلارین یوزده دوخسانیندا كلسیم آزلیغی وار و بو آمار سوتون سوبسیدینی حذف ائدندن سونرا یوزده اون دؤرد چوخالیب. حقیقتده سوتون باهالیغی جماعتی اونون مصرفیندن واز كئچدیریب. سوت، یئمك هرمینین ارزشلی منبعلریندن ساییلیر و انسانین اونا، میوهدن و گؤیدن داها آرتیق احتیاجی وار. سوتون باهالاشماسیندان اوّل، اونون ایللیك مصرفی 80 الی 100 كیلو گرم ایدی كی ایندی باهالاشاندان سونرا یوزده ایرمی ایكی آزالیب و 60 الی 70 كیلوگرمه چاتدیغینی گؤرورورك.
او آرتیردی: دنیادا گازلی ایچكی مصرفی هر نفره ایلده 10 لیتردیر. بیزیم اؤلكهده بو میزان 42 لیتردیر. بو غلط برنامه دیشلرین چورومهسی، بؤیرَكلرین ناخوشلاماسی و . . . كیمی مشكللری یارادیر.
سوموك پوكالماسینین دوشمنی، ایسپناه
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : ساغلاملیق

سوموك پوكالماسینین دوشمنی، ایسپناه
ایسپناه یئمك، سوموكلرین پوكالماسینین قارشیسینی آلماقدان علاوه، اورك خستهلیكلری و باغیرساق سرطانی كیمی خستهلیكلرین قاباغینی آلا بیلر.
ایسپناهدا اولان Kویتامینی، سوموكلرین املاحینی داها سیخلاندیرار و اونلارین پوكالماسینین قاباغینی آلار. ایسپناه یئیَنلرین ایچینده سوموك سینماسی داها آز اولور.
كلسیم، فسفر، پتاسیم، روی و سلنیوم، چوخلو مقداردا ایسپناهدا وار و اونون سوموك دوزلتمه پروسهسینده رولو اولماقدان علاوه، قارا جیگرین ساغلاملیغیندا دا نقشی وار.
سربازلیق دؤرو
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی

سربازلیق دؤرو
ناجا باشقانی بونو دئمكله كی اجازه وئرمهمهلیییك بیر عدّه قانونی و غیر قانونی یوللارلا سربازلیقدان قاچسینلار و یا اؤزلری اؤز خدمت یئرلرینی معیّن ائلهسینلر، تأكید ائلهدی: «عدالت فقط بو دئییل كی بیزیم فیكیمیز تبعیضدن اوزاق اولسون. بو مسأله عملده ده بئله اولمالیدیر. مسألهیه دقّتله باخاندا، مركزدن سرحد منطقهلرینه اوزاقلاشدیقجا، سربازلار یوخسول خانوادهلردن اولدوغونو گؤروروك. البته بیز بو بارهده هئچ امر وئرمهمیشیك آما حتماً قایدالاریمیزدا مشكللر وار كی بئله اولور. باخیب گؤرمهلیییك كی نه اولوب كندلی و یوخسول خانوادهلرین جوانلاری مرزلرده خدمت ائلیر و تهران اوشاقلاری یا معاف اولورلارو و یا راحت یئرده خدمت ائلیرلر.
اؤلكه رئیس پلیسی سراوانداكی شهید مرزبانلارا اشاره ائتمكله دئدی: بو عزیز شهیدلرین چوخو دیندار و یوخسول عایلهلردن ایدی كی البته خدمت كؤنوللو اولسایدی دا اونلار ائله بو منطقهلره گئدردیلر.