غضبی بروزه وئرمك بلی؛ حرصلنمك یوخ !
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی

غضبی بروزه وئرمك بلی؛ حرصلنمك یوخ !
بئلهلیكله بیز غضبیمیزی كنترول ائلهمگی باشارماساق، او بیزی كنترول ائلیهجك. غضبلی اولماق قبول اولونان بیر شئیدیر آما اونا گؤره اؤزوموزه و اطرافداكیلارا صدمه وورماق قبول اولاسی دئییل.
غضبین بئش عاملی اولا بیلر:
1. محیطدهكی عامللر: خوشا گلمز و غضبلندیرن اتّفاقلارین باش وئردیگی محیطده اولماق، حرصلنمكده چوخ نقشی وار. حقیقتده انسانین تحمّلی آرامشلی محیطلرده خوشا گلمز محیطلره نسبت داها چوخ اولار.
2. هیجان وئرن عامللر: بیزده اولان حسّلرین مثبت و یا منفی اولماسی، عكس العملیمیزی غضبلندیرن وضعیّتلره گؤره دَییشر. مثلاً سوروجولوك وثیقهسی امتحانیندا موفّق اولاندان سونرا اتوبوسون یاریم ساعت یوبانماسی سیزی او قدر ده ناراحت ائلهمز. آما امتحاندا ردّ اولساز، هر مسأله او جملهدن اتوبوسون یوبانماسی سیزی حرصلندیرر.
3. جسمی عامللر: تحقیقلر، مزمن آغریلاری اولانلارین داها تئز ناراحت اولدوقلارینی گؤستریر.
4. انسانلارین باخیشی و دوشونجهسی: دوشونجه و فكرلریمیزین، بیزده یارانان حسّلرین نئجهلیگینده چوخ نقشی وار. مثلاً اطرافیمیزداكی انسانلاردان انصافلی، ادبلی، منطقلی و . . . اولماغی گؤزلهسك، اونون ترسینی گؤردوگوموزده چوخ احتمالا حالیمیز چوخ پیس اولا.
5. فرهنگی عامللر: هر كس، اولدوغو و یاشادیغی فرهنگین تأثیرینده مختلف حرصلندیرن موقعیّتلرده فرقلی عكس العمل گؤسترر.
غضبی نئجه بروزه وئرك؟
انسانلار حرصلننده اؤز حسّلرینی فرقلی شكللرده گؤستررلر:
1. غضب علامتلرینی گیزلتمك: بعضیلری حرصلننده غضب علامتلرینی گیزلدرلر و بروزه وئرمزلر.
2. قیشقیر-باغیر سالماق: بعضیلری حرصلننده رفتارلاری خشن اولار. مثلاً اوجادان قیشقیرارلار، وورارلار، یامان دئیرلر و بیر شئیلر آتیب سیندیرارلار. آیری سؤزله آیریلارینا و یا وساییله صدمه وورارلار. بعضی خشن رفتارلار دا مستقیم اولماز؛ یعنی ظاهرده خشن حركتین شاهدی اولموروق آما غیر مستقیم اولاراق آیرلارینا صدمه وورور. مثلاً رئیسین الیندن حرصلنیب و ظاهرده چوخ آرام گؤروشور آما ایشیندن كسیر و یا وسایلدن میغایات اولماغا لازم اولان دقّتی ائلهمیر.
3. قاطعیّتله: بعضیلری حرصلنمكلرینه رغماً مقابل طرفه صدمه ووران بیر ایش گؤرمزلر آما حسّلرینی ابراز ائدیب ایستكلرینی دیله گتیررلر. بو یول غضبی بیلیندیرمگه اَن یاخشی یول ساییلیر.
دقّت ائلهسز حرصلنن آداملار ایكی ایشی گؤره بیلمزلر: بیری مسألهنین حلّی و بیریده غضبی دوزگون شكلده ابراز ائلهمك. انسان، لحنی دَییشمهدن، تهدید ائلهمهدن غضبلی اولدوغونو دیله گتیره بیلمهلیدیر. مثلاً «سن منی حرصلندیریرسن» یئرینه یاخشی اولار دئسین: «من بو حركتی گؤرنده حرصلنیرم».
مسواك یئرینه ساققیز
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : ساغلاملیق

مسواك یئرینه ساققیز
ساققیز آلاندا حتماً دقّتیز اولسون یاخشیسینی و شكرسیزینی آلاسیز.سلامت نیوزون وئردیگی خبره گؤره، جامعهمیزین یاریسیندان چوخو دوزگون مسواك وورماغی بیلمیرلر بلكه اوندان علاوه، دیشلرینین ساغلاملیق وضعیندن خبرسیزدیلر.
ساققیز چئینهمك آغیز سویونون مقدارینی چوخالدار و بو سو، دیشلره یاپیشان كربوهیدراتلاری آرادان آپارار. تحقیقلر گؤستریر: هر وعده یئمكدن سونرا ساققیز چئینهمك دیشلرین ساغلام قالماسیندا تأثیری وار.
البته چئینهنیلن ساققیز، شكرسیز اولمالیدیر چونكی شكرده اولان گلوكوز رسوباتین دیش اوستونده قالماسینا سبب اولار.
آریقلاماق اوچون فایدالی مركبات
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : ساغلاملیق

آریقلاماق اوچون فایدالی مركبات
یئمك برنامهسینه مركباتی آرتیرماق، یاغلارین اریمهسی و آریقلاماغا سبب اولار. آشاغیدا آریقلاماقدا فایدالی اولان بعضی مركبّاتی ساییریق:
قیرمیزی پرتغال: تحقیقلرده قیرمیزی پرتغالین سرطانلی سولللارین بؤیومهسینین قارشیسینی آلماقدا فایدالی اولدوغو آشكار اولوب. اوندا اولان آنتوسیانین و كاروتنوئیدلرینده آریقلاماقدا تأثیرلری وار. اوندان علاوه قانین قندینده تعادل یارادار.
گرامانتین: بدنین امنیت سیستمینی گوجلندیرن و یورقونلوغو آرادان آپاران بیر جور نارنگیدیر. اوندا اولان C ویتامینی، ویروسلارلا ساواشان قان سلوللارینین تولیدینی آرتیرار. بو میوهنین مرتّب مصرفی مناسب چكی و آریقلاماغا گتیریب چیخارار.
گریپ فروت: بو میوه سوموكلرده معدنی مادّهلرین سیخلیغینی آرتیرار و سوموك پوكالماسینین قارشیسینی آلار. هابئله اورك خستهلیكری و سرطان احتمالینی آزالدار. تحقیقلر گریپ فروتون گوندهلیك مصرفینین 13 هفتهده 10 كیلو آریقلاماغا سبب اولدوغونو گؤستریر.
توش لیمو: اوندا اولان لیمونوئید مادّهسی، معده مشكللرینه چاره ائلر. هاضمه آنزیملرین تولیدینده مثبت تأثیری وار و باغیرساقلارین انقباضینا كؤمك ائلر؛ بو مسأله سوء هاضمه و نفخی توختادار. لیمونون مرتّب مصرفی آریقلیغا سبب اولار.
تانجلو: بو میوه گریپ فروت و نارنگی آراسیندا بیر مركباتدیر كی بعضیلری اونا تانجلو نارنگیسی دئیرلر. دری قیریشیغینین قارشیسینی آلار. مرتب یئییلسه آریقلادار.
نارنگی: بو میوهده اولان بیر جور شیمیایی مادّه، بدنده یاغ تراكمونون قارشیسینی آلار. بو میوه یاغ یانماسینین سرعتینی آرتیرار، نتیجهده آریقلادار.
عالملر قوجا سیچانی جوانلاشدیردیلار !
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : تكنولوژی

عالملر قوجا سیچانی جوانلاشدیردیلار !
هاروارد دانشگاهینین محققلری DNA سلولونون داها تأثیرلی ارتباطی ایله سیچانین یاشینی دالی قایتاردیلار.
هارواردین طبّ دانشكدهسینین ژنتیك متخصصی، پرفسور دیوی سین كلیر دئدی: بو ایش انسان یاشیندا مقایسهده، ائله بیل 60 یاشلی بیر انسانی ایرمی یاشلی بیر انسانا تبدیل ائلهمیشیك.
محققلر بو نتیجهیه چاتدیلار كی قوجالاندا، سلولون چردگینده یئرلشن DNA چردگی ایله سلولون آیری بؤلوملرینده اولان میتوكندریالی DNA، آرالاریندا اولان رابطهلری قیریلیر و خستهلیك و یاشلانما آثاری گؤرونور.
سنكلر لابراتواریندان دكتر آنا گومز دئییر: قوجالیق پروسسیندن بو خاص تركیب ایندیهدك گؤرونمهمیشدی.
عالملر رابطهده مشكلون عاملینی «آدنین دی نوكلئوتید نیكوتین امید» آدیندا بیر پروتئینین آزلیغی گؤردولر. اونلار «آدنین دی نوكلئوتید نیكوتین امید»-ین مقدارینی چوخالداندا قوجالیق پروسسی ترسه اولدو.
پروفسور سین كلیرین دئدیگینه گؤره، رابطهلری ترمیم ائلهمكله مشكل حل اولدو، آما هله بو زمینهده گؤرمگه چوخ ایش وار. نتیجهلر ثابت دایانسا قوجالیغین چوخ بؤلوملری ترسه اولا بیلر.
بو تحقیقین نتیجهلری " سلول " (Cell) مجلهسینده چاپ اولوب.
اوشاقلارین دیشلری
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : ساغلاملیق

اوشاقلارین دیشلری
بیر حالداكی اوشاقلارین دیشلرینی هر آلتی آیدان بیر معاینه ائلهمك لازمدیر. چونكی اولا بیلر سانجی و یا آیری علامت اولمادان، دیش چؤرومگه باشلاسین و وقتینده تشخیص وئریلمهسه دیشین آرادان گئتمهسینه سبب اولسون.
اوشاقلارین دیشلری، اوّل بیر گوندن باخیما احتیاجی وار. والدین اوشاغین دیشلرینی هر سوت یئمكدن سونرا مخصوصاً گئجه یاتاندا تمیز و یوموشاق پارچا ایله تمیزلهمهلیدیلر.
اوشاقلارین دیشلرینده یارانان آغ لكهلر اولا بیلر دیش میناسینین اوستونده یارانان شیارلاردان اولسون و باشقا سؤزله دیشین چورومهسی علامتی اولا بیلر.
دیشلری تمیز ساخلاییب فیرچالاماقدان علاوه، تغذیهنینده اونلارین ساغلام قالماسیندا مهم نقشی وار.
كیك و كلوچه كیمی شیرین و یاپیشان یئمهلیلرین یئرینه، پنیر-چؤرك كیمی طبیعی یئمهلیلر مصرف اولونسا دیشلرین ساغلاملیغی اوچون چوخ اهمیّتلی اولار. وعدهلر آراسیندا صنعتی یئمهلیلر یئرینهده میوه و آجیلدن استفاده اولونسا دیشلرین داها ساغلام قالماسینین احتمالی چوخالار.