بو سؤزلری اوشاغیزا دئمهیین
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی

بو سؤزلری اوشاغیزا دئمهیین
بعضاً والدین اوشاقلارا دئدیکلری سؤزدن پئشمان اولارلار. بونا گؤره نه یاخشی اولار پئشمانلیغا دوشمهمک اوچون اوشاقلارلا دانیشیغیمیزدا آرتیق دقّت ائدک.
اوشاغا دئدیگیمیز سؤزلر اونون اجتماعی، عاطفی و شخصیتی بؤیومهسینده یوخاری تأثیری وار. بیز اونونلا دانیشدیغیمیزدا مناسب کلمهلر و مناسب جملهلردن استفاده ائلهیَنده دَیَرلی اولدوغونو حسّ ائلر.
«ایمپاورینگ پرنتس» سایتینین یازدیغینا گؤره، اوشاق تربیتی متخصصلری، والدینلری اوشاقلارلا دانیشاندا بعضی کلمهلر و عبارتلرین ایشلتمهسینی قاداغان ائلهییبلر:
1ـ مارک وورماق:
اوشاقلارا تنبل، ازگین، سیرتیق کیمی مارکلاری وورماق، نظره راحتده گلسه بو ایشین ادامهسی اولورسا اوشاق، بو خصلتلری اؤز شخصیتینده یئر وئرر.
2ـ اونلاردان اومودسوز اولماغی دئمک:
«سندن اومودوم کسیلدی». بو جمله اؤلدوروجو سؤزدور. اونون تأثیرینی فوراً گؤرمهسکده اونلارا بیزیم ایستهدیگیمیز شخصیته صاحب اولمادیقلارنی آنلادار. اوشاقلارین، آتا آنانین تأییدینه شدّتلی احتیاجلاری وار و بو جملهنی ائشیتمک اونلارین نه قدر کفایتسیز اولدوقلارینی نشان وئرر.
3ـ من سنه افتخار ائلیرم:
محققلر بو جملهنین ده دئمهسینی مصلحت بیلمیرلر. اوشاقلارین تشویقی ضروری بیر شئیدیر آما یوخاریداکی جملهنین یئرینه بئله دئمک اولار: «سن اؤزونه افتخار ائلهمهلیسن».
4ـ شرط کسمک:
«اویونجاقلارینی ییغسان تلوزیونا باخا بیلرسن» بو جور جملهلر، اوشاغی شرطی بارا گتیرر. اونون عوضینه بئله دئمک یاخشی اولار: «اویناتمالیلارینی ییغدیقدان سونرا تلوزیونا باخا بیلرسن». بو جور دانیشماق اوشاغا، یاخشی ایش گؤرنده جایزه آلا بیلهجگینی تفهیم ائلر.
5ـ آمّا !:
دئدیگیز جملهنین ایچینده «آمّا» اولاندا مثبت جملهنین تأثیری خنثی اولور. چونکی اوشاق فقط «آما» کلمهسینی و اونون قویدوغو منفی تأثیرینی ائشیدیر.
6ـ عاغیللی:
اوشاقلارین ایشلرینی حددن آرتیق تعریفلهمک اونلاری، نابغه و عاغیللی کیمی لفظلرله خطاب ائلهمگین منفی تأثیری وار. چونکی بو جور خطابلا،ر اونون اؤزوندن اولان انتظارینی چوخالدار و اؤزونو او حدده گؤره بیلمهینده افسرده اولورلار.
اجتماعی رابطهنین بدن و روح ساغلیغینداکی تأثیری
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی

اجتماعی رابطهنین بدن و روح ساغلیغینداکی تأثیری
کانادالی محققلرین تحقیقی، یاخشی اجتماعی رابطهسی اولان افرادین داها آز خستهلنمهسی و داها آز تعدادینین سکته ائلهمهسینی گؤرسَدیر.
معاصر زماندا، اجتماعی شبکهلرین و ارتباطی وسایلین چوخالماسی انسانلاری اوزاقدان و یاخیندان بیر- بیرینه باغلاییب. بو مسألهنی تکنولوژی و رابطهلر عصرینین مزیّتلریندن سایماق اولار. آما گؤرهسن دوستلارین چوخلوغو و اجتماعی رابطهنین گئنیشلیگی ساغلیغا دا تأثیری وار؟
کانادا مونترال محققلرینین اینامینا گؤره، دوستلارین چوخلوغو انسانین جسمی ساغلیغیندا گؤزه گلیم مثبت تأثیری وار. بو تحقیقین نتیجهلری، اجتماعی انسانلارین اورکلرینین داها منظم ایشلَمهسینی و اورک خستهلیکلریندن آماندا اولدوقلارینی گؤرسَدیر.
محققلر بیر ایل بویوندا تک و منزوی اولان انسانلار و اجتماعی انسانلارین حسّیاتلارینی آراشدیردیلار. بو تیمین باشچیسی پروفسور «گوین» بو تحقیق بارهده دئییر: «منزوی و تک یاشایان انسانلارین اورکلری نا منظم چالیردی آما مناسب اجتماعی رابطهسی اولانلارین اورگی منظم ریتم ایله چالیردی. بو تحقیقده اورک نَوساناتینا چوخ دقّت یئتیریلدی چونکی نامنظم ریتم خستهلیک آلارمی اولا بیلر».
اوزون مدّت انزوانین، صحت بدنه مخصوصاً اورک ساغلیغینا گؤزه گلیم منفی تأثیری اولا بیلر، بونا گؤره یاخشی اولار گیزلندیگیز بارامادان ائشیگه چیخاسیز.
یاخشی قولاق آسان اولاق
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی

یاخشی قولاق آسان اولاق
لاپ یاخشی قولاق آسان، سؤزون آراسیندا هردن بیر بحث اولان موضوعدان سؤاللار سوروشار. البته بو مسأله دانیشانین سؤزونو کسماق آنلامینا گلمز بلکه اونون، جملهلر آراسیندا مکث ائلهدیگی زمانلار اولمالیدیر.
یاخشی رابطه قورماق اوچون، یاخشی قولاق آسان اولماق لازمدیر. آشاغیداکی دؤرد ساده یول ایله یاخشی قولاق آسان و یاخشی دانیشان اولا بیلرسیز:
مناسب محیط سئچمهلیسیز
دوست، همکار و یا هر کسله دانیشماق ایستهسز مناسب محیط یاراتمالیسیز. مثلاً دقتیزی آزالدا بیلن هر شئیی گؤز قاباغیندان گؤتورون. یاخشی اولار ایش میزیزین دالیسندان قالخیب تفلونوزو دا سؤندورهسیز. دانیشاندا بوتون دقّتیز موضوعدا اولمالیدیر.
دانیشانا دقت ائلهیین
بعضیلری سؤز دانیشیلان زمان، دوز دورانمازلار و اللرینده بیر شئی اوینادارلار. مثلاً اللرینده مداد و یا تسبیح دولاندیرارلار. بونلار، اذیت ائلهین و مکالمهنین کیفیّتینی آزالدان حرکتلردیلر. بو ایشلری هئچ واخت گؤرمهیین. بو حرکتلر دقّتسیزلیک علامتی اولاماقدان علاوه مقابل طرفه، سؤزلرینین اهمیتلی اولمادیغینی و یوروجو اولدوغونو القا ائدیر.
واختیندا سوروشون
لاپ یاخشی قولاق آسان، سؤزون آراسیندا هردن بیر بحث اولان موضوعدان سؤاللار سوروشان شخصدیر. البته بو مسأله دانیشانین سؤزونو کسمهمهلیدیر بلکه اونون، جملهلر آراسیندا مکث ائلهدیگی زمانلار اولمالیدیر.
پئشهکار قولاق آسانلار، عین حالدا سؤاللاری ایله دانیشانی داها آرتیق شوقا گتیررلر. بو ایش ایله سیز ده آز یورولاسیز و دقّتیز آزالماز و یاخشی قولاق آسان موقعیتینده قالا بیلرسیز.
دوزگون نفس چکین
دانیشیغیز اوزون اولان زمان یورولماق احتمالی وار. بونا گؤره درین نفسلر چکین کی بدنیزده مخصوصاً بئینیزده قان دوزگون دولانسین. درین نفس چکمک مئتودونو قاباقجادان اؤیرشمهلیسیز کی دانیشیق نورمال گؤروشسون و یوروجو اولماسین.
بامادور توخومون درمان خاصیتی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : ساغلاملیق

بامادور توخومون درمان خاصیتی
کالفرنیادا بیر تحقیقین ایلکین نتیجهسی بامادور توخومونون آسپرین کیمی خاصیتلی اولدغونو گؤرسَدیر.
سیمرغون وئردیگی خبره گؤره، عالملر بامادور توخوموندا قانی دورولدان مادّهنین اولدوغونو بیلیبلر. بو دا همان آسپرینین ایشیدیر.
بو تحقیق تماملاشیرسا و نتیجهسینین یاییلماسینا مانع اولماسالار، چوخلارینی آسپرین مصرفیندن قورتاراجاق چونکی آسپرین، چوخلو فایدالارینا رغماً معده قاناماسی کیمی ضررلی عارضهلره سبب اولا بیلیر.
آزمایشلر، بو مادّهنین اوچ ساعت بدنه وارد اولماسنیدان سونرا 18 ساعت بویوندا قان دولانیشینین نظمه سالماسینی گؤرسَدیر.
سفرهنی دویمامیش ترک ائدین
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : ساغلاملیق

سفرهنی دویمامیش ترک ائدین
50 ایل بوندان اوّله قیاساً ایندی گوندهلیک 140 کالری آز یاندیریریق. چونکی ایندیکی ایشلریمیز او زمانکی کیمی آرتیق فعالیته احتیاجی یوخدور و نقلیات وسایلی سایهسینده داها آز پیادا یئریییریک. محققلرین نظرینه گؤره بو مسألهنین جبرانی اوچون انسانلار تحرکلرینی چوخالتمالی و یئمکلرینه آرتیق دقّت یئتیرمهلیدیلر.
معدهنی تماماً دولدورماماق، عمرو چوخالدار
اوزون عمرلو و سالم اولماغا معروف اولان ژاپنون اوکیناوای جزیرهسی جماعتی، محققلر طرفیندن مطالعه اولوبلار. بو جزیرهنین انسانلاری جدی ناخوشلوق گؤرمهدن 100 ایله قدر یاشاییرلار. محققلر بو جزیرهده گؤزل بیر قانونون حاکم اولدوغونا راست گلدیلر: Hara Hachi Bu دویمامیش الینی یئمکدن چک! بو ایش بدنه آرتیق کالرینین وارد اولماسینین قارشیسینی آلار و بدن مصرف ائلهدیگیندن لاپ احسن شکلده استفاده ائلر.
هر زادی بیر یئرده و حددن آرتیق یئمک انسانی قوجالدار
داها آرتیق غذا یئدیکجه بدنیز قوجالیغا داها یئیین گئدر. بدن، هر وعدهده یئدیکلریمیزی انرژییه چئویرمهلیدیر. بو آرادا اونلارین ایچینده آزاد رادیکاللار دا اولان چوخلو ترکیبات حاصل اولور. آزاد رادیکاللار سلوللاری قوجالیغا آپاریر. حقیقتده غذانین تبدیل پروسهسی چوخالدیقجا آزاد رادیکاللارین مقداریدا چوخالیر.
آغیر غذا باش آغریسی گتیرر
حددن آرتیق یئیَنده غذانین هضم سرعتی آزالار و نتیجهده کؤپ گتیرر. بونلارین هامیسیدا «واگ» عصبینی فعال ائلر. واگ عصبی، بئیین ایله هضم سیستمینین واسطهسیدیر و معدهده غذانین حرکتینی کنترل ائلر. دئمک اولار معده انسانین ایکینجی بئینی ساییلیر. معدهنی حددن آتریق دولدوردوغوز زمان، باش آغریسی و اورک بولانماسینی گؤزلهمهلیسیز.
بیر دفعه ده آرتیق یئمک ایشی کورلار
بدنیمیزین چوخ گوجلو حافظهسی وار و حتی بیر دفعه افراطدان سونرا دا چتینلیگه دوشر. سوئدلی لینکوپینگ دانشگاهینین محققلرینین تحقیقی، هر یئمکدن سونرا آرتیق یاغلارین بدنده ییغیشماسینی گؤستریر. بو یاغلارین اریمهسینه ایکی ایل زمان لازمدیر.
معدهنی یئمکله دولدورماق، نفس چکمگی چتینلَدر
آرتیق یئدیگیز زمان ماهنی اوخوماغا چالیشین. گؤرهجکسیز نه اینکی اوخویا بیلمیرسیز، نفس چکمکده ده زورلوق چکیرسیز. چونکی معدهنین حجمی یئمک نتیجهسینده آرتیر و بو مسأله آغ جیگرلر و دیافراگمین حرکتینی محدودلاشدیریر.
آرتیق یئمک یوخودا پیس تأثیر قویار
معمولاً آرتیق یئمکدن سونرا، بدن یورقونلوق حس ائلر و یوخو گلر. آما باشی یاتماغا قویاندا یوخو گلمز. بو یوخولولوغون سببیده لپتین و هیپوکترین هورمونلارینین قاریشماسی نتیجهسینده اولور.
آرتیق یئمک اورک سکتهسینه سبب اولا بیلر
یاددیزدا اولسون یاغلی و آغیر یئمکلر بدنده تری گلیسیریدی آرتیرار. بو مسأله مستعد انسانلاردا اورک سکتهسینه گتیریب چیخارا بیلر.
چوخ یئمک اعتماد بنفسی (اؤز گووَنی) آزالدار
انسانلار اؤزلرینه چوخ یئمهمک اوچون سؤز وئررلر آما هر دفعه آرتیق یئیَنده، اؤزلرینی دانلاماغا باشلاییب وجدان عذابی توتارلار. بو ناراحتلیق هئچ جوره آرادان گئمتز و اؤز گووَنین آزالماسینا سبب اولار.
دقت دقت
دقتیز اولسون انسان غذادان دویاندان سونرا بئینی دویماق حسّینی یارادار. آما بئیین بو سیگنالی 20 دقیقهدن تئز یوللاماز. یعنی یئمکلریمیزی یاواش یاواش یئمهلیییک کی بئیین واختیندا دویماق حسّینی یارادا بیلسین.