ایتمیش پول * المال الضائع
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : حكایه لر
+0 به یه ن
ایتمیش پول * المال الضائع
نقل اولوب كی بیر كیشی گئجه گلیر شئیخین یانینا و دئییر: «یا شئیخ ! اوزون مودّت قاباق، بیر یئرده پول قویلامیشام. آما بو یئری یاددان چیخارتمیشام. منی بو موشكوللده كؤمك ائدرسنمی؟» شئیخ جواب وئریر: «بو فقیه ایشی دئییل؛ كی من سنه بیر یول تاپام». سونرا بیر آز فیكیرلشیب و اونا دئییر: «سحره قدر ناماز قیل اینشاءالله تعالا كی پولون یئرین تاپدین». كیشی گئدیر و نامازا باشلیر. آز زمان سونرا ناماز آراسیندا بیردن بیره پولو قویلادیغی یئر یادینا دوشور. تله‌سرك گئدیر و اونو گتیریر. كیشی سحر چاغی گلیر شئیخین یانینا و پولون تاپیلماغین خبر وئریر و اوندان تشكور ائدیر». سونرا سوروشور: «هاردان بیلیدیز كی من پولون یئرین خاطیرلایاجاغام؟» شئیخ دئییر: «چونكی بیلیردیم شئیطان سنی ناماز قیلماغا قویماز و سنی پول ایله نامازدان غافیل ائده‌جك».
المال الضائع
یروى أن رجلاً جاء إلى الشیخ ذات لیلة، وقال له: یا شیخ! منذ مدة طویلة دفنت مالاً فی مكان ما، ولكنی نسیت هذا المكان، فهل تساعدنی فی حل هذه المشكلة؟فقال له الشیخ: لیس هذا من عمل الفقیه؛ حتى أجد لك حلاً. ثم فكرلحظة وقال له: اذهب، فصل حتى یطلع الصبح، فإنك ستذكر مكان المال إن شاء الله تعالى.فذهب الرجل، وأخذ یصلی. وفجأة، وبعد وقت قصیر، وأثناء الصلاة، تذكر المكان الذی دفن المال فیه، فأسرع وذهب إلیه وأحضره.وفی الصباح جاء الرجل إلى الشیخ، وأخبره أنه عثر على المال، وشكره ، ثم سأله: كیف عرفت أنی سأتذكر مكان المال ؟! فقال الشیخ: لأنی علمت أن الشیطان لن یتركك تصلی ، وسیشغلك بتذكر المال عن صلاتك
یاشاییش اوچون 10 موهیم درس
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی
+0 به یه ن
یاشاییش اوچون 10 موهیم درس
ریسك ائتمگه واخت قویون. سئومگه، گولمگه، اؤرگشمگه و باغیشلاماغا واخت قویون. حیات گؤروشدویوندن داها قیسادیر.
بیر شئی بیلمه‌میشدن اؤزوزه گلیرسیز و سوروشورسوز: «نه تئز گئج اولدو؟» بونا گؤره حیاتیزا فیكیرلشمك اوچون واخت قویمالیسیز. واخت قویون كی بیله‌سیز حیاتدان نه ایستیرسیز و نه‌یه احتیاجیز وار.
اون زاد وار كی گئج اولمامیش اونلاری اؤرگشمه‌لیسیز:
بو لحظه سنین حیات لحظه‌ندیر !
سیزین حیاتیز دونیایا گلندن اؤلن لحظه‌یه قدر دئییل. سیزین حیاتیز ایندی‌دن سونراكی نَفَسه قدردیر. ایندی –ائله ایندی و بوردا- حیاتیزین سیزه وئردیگی تكجه زاددیر. هر لحظه‌دن، قورخوسوز و پئشمان اولمادان ایستیفاده ائدین. الیزده اولاندان اَن یاخشی ایستیفاده‌نی ائدین و مهربانلیق و آرامیشده یاشایین. چونكی بو، كیمسه‌دن گؤزله‌دیگیز تكجه زاددیر، حتّا اؤزوزدن.
حیات اوزون دئییل !
بو سیزین حیاتیزدیر و و گرك اونون اوچون ساواشاسیز. دوز اولان زاد اوچون ساواشین. اینمالاریزا گؤره ساواشین. سیزه موهیم اولانلار اوچون و سئودیكلریز اوچون ساواشین و یاددان چیخارمایین كی اونلارا، سیزه نه قدر موهیم اولدوقلارینی دئیه‌سیز. بیلین كی شانسلی اینسانسیز، چونكی هله فورصتیز وار. بیر لحظه دایانین و فیكیرلشین. لازیم اولان ایشلری ائله بوگوندن باشلایین، صاباح گئجدیر.
بویون ائله‌دیگیز فداكارلیقلار، صاباح سیزه فایدا وئره‌جك !
اوندا كی بیر مقصده چاتماق اوچون نوبه، آرتیق چالیشماغا یئتیشیر –تحصیلی مدرك آلماق اوچون و یا تازا بیر ایشی باشلاماق اوچون كی زمان و تعهّوده احتیاجی وار- اؤزوزدن سوروشمالیسیز كی: « آیا حاضیرم كی عؤمرومون قالانینی او بیری اینسانلارین یاشایا بیلمه‌دیگی كیمی كئچیرتمك اوچون، عؤمرومون نئچه ایلینی او بیری اینسانلارین خیلافینا یاشایام؟»
واختیزی تلف ائدنده، دوننین برده‌سی اولورسوز !
آما فعال اولاندا، بونا بنزیر كی دونن، یاخشی بیر دوست كیمی سیزین كناریزدا سیزه كؤمك ائدیر چیگنیزدن بیر یوك گؤتورسون. پس ائله ایندی بیر ایش گؤرون كی گلجكده اؤزوزدن بو ایشه گؤره تشكّور ائده‌سیز. موطمئین اولون كی صاباح، ایشی بوگون باشلادیغیزا گؤره سئوینه‌جكسیز.
مغلوب اولماق تكجه عیبرت آلماق اوچون بیر درسدیر !
یاخشی حادیثه‌لر او آداملارین باشینا گلر كی هله اومیدلری وار، مغلوبیّتی دادسالار دا هله اینانیرلار، ضربه یئماقلارینا رغماً هله سئویرلر. پس حیاتیزدا اولان حادیثه‌لرین غیبته‌سین یئمه‌یین. بو حادیثه‌لر دگیشمزلر و یادیزدان دا چیخمازلار. اونلارا بیر سئری درسلر كیمی باخین كی اونلاردان عیبرت آلا بیلرسیز و اونلاردان گله‌جكده ایستیفاده ائده بیلرسیز.
اؤزوز، اَن یاخشی رابیطه‌زسیز !
خوشبختلیق او زمان اولار كی اؤزگه‌نین تأییدینه احتیاجیز اولمادان، اؤزوزو یاخشی حیسّ ائده‌سیز. آیریسی ایله یاخشی رابیطه قورمادان اوّل، اؤزوزله یاخشی رابیطه‌ز اولمالیدیر. گرك ارزیشلی اولماغیزی بیله‌سیز و اطرافداكیلارین گؤزلرینه ایطمینانلی باخیب رابیطه قورماق اوچون، اؤزوزو قبول ائده‌سیز.
حقیقتی، فقط اینسانلارین عملی دئییر !
حیاتدا ائله اینسانلارلا اوزلشه‌جكسیز كی دوز زمانلار یاخشی سؤزلر دانیشاجاقلار آما آخیرده عمللرینه باخیب اونلارین باره‌سینده قضاوت ائله‌مه‌لیسیز. اونلارین عمل و كیردارلاری سیزه، اونلارین نئجه اولدوقلارینی دئیه‌جك.
كیچیك محبّتلر دونیانی داها گؤزللشدیرر !
چتین بیر گون كئچیرنلره سلام وئرین. اونلارا محبّت ائدین. محبّت قورتولمایان تكجه سرمایادیر. اینسان اولان هر یئرده محبّت ائتمك اولار. باغیشلاماغی بیر گولومسه‌مكله‌ده اولسا اؤرگشین. بونا گؤره یوخ كی اوندان چوخ واریزدیر بلكه بونا گؤره كی چوخلاری هئچ زادلاری اولمادیقلارینی بیلیرلر.
هر گؤزل حیاتین دالیسیندا درد واریمیش !
ییخیلیرسیز، دورورسوز، كیریخیرسیز، یاشاییرسیز، اؤرگشیرسیز. سیز اینسانسیز، كامیل دئییلسیز. ضربه یئییبسیز آما هله دیریسیز. بونا فیكیرلشین كی دیریلیك، نفس چكمك، حظ آپارماق و سئودیكلریزین دالیسی‌جان گئتمك نه قدر گؤزلدیر. بعضاً یاشاییش سفرینده بیر سئری چتینلیقلارلا اوزلشیرسیز آما هله چوخلو گؤزللیكلر وار. صدمه گؤرموش اولساق‌دا اؤز آیاغیمیز اوستونده دایانمالی‌ییق چونكی هئچ واخت بیلمیریك بیزه نه گؤزلور.
زمانین كئچمه‌سی و تجروبه قازانماق، دردلری ساغالدار !
زمان كئچدیكجه تجروبه‌لر چوخالار و حیاتین خوش و پیس گونلری دالدا قالار. تجروبه چوخالدیقجا آجی خاطیره‌لر خوش تجروبه‌لرین ایچینده قویلانار و تأثیرلری آزالار. تجروبه آز اولدوقجا هر كیچیك آجی حادیثه‌نین بؤیوك تأثیری اولا بیلر.
بیر دیرهمین ناغیلی * قصة الدرهم الواحد
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی
+0 به یه ن
بیر دیرهمین ناغیلی * قصة الدرهم الواحد
نقل اولوب بیر خانیم گلیر فقیهلرین بیر‌ی‌نین یانینا و اونا دئییر:
- «قارداشیم رحمته گئدیب و آلتی یوز دیرهم ایرث قویوب. مالی بؤلنده منه تكجه بیر دیرهم وئردیلر !»
فقیه نئچه لحظه دوشونندن سونرا خانیما دئییر:
- «سنین قارداشی‌نین عیالی، آناسی و ایكی قیزی و 12 قارداشی اولمالیدیر».
آرواد تعجوب ائدیب و دئییر:
- «بلی ائله‌دیر».
پس فقیه دئییر:
- « سنین حقّین بو بیر دیرهمدیر و اونلار سنه ظولم ائتمه‌ییبلر. خانیمیسی اوچون تركه‌نین سككیزدن بیری یئتیشر و اودا 75 دیرهم ائلر. و ایكی قیزینا اوچدن ایكیسی یئتیشر و اودا 400 دیرهم ائلر. آناسینا آلتیدان بیر یئتیشر و اودا 100 دیرهم ائدر و قالار 25 دیرهم كی او دا اون ایكی قارداش و بیر باجی آراسیندا بؤلونر. اوغلان قیزین ایكی برابری آپارار. هر قارداشینا 2 دیرهم و باجی‌یا –كی سن اولاسان- 1 دیرهم یئتیشر.
Normal 0 21 false false false TR X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4
قصة الدرهم الواحد
یحكى أن امرأة جاءت إلى أحد الفقهاء، فقالت له: لقد مات أخی، وترك ستمائة درهم، ولما قسموا المال لم یعطونی إلا درهما واحدا!فكر الفقیه لحظات، ثم قال لها ربما كان لأخیك زوجة وأم وابنتان واثنا عشر أخا. فتعجبت المرأة، وقالت: نعم، هو كذلك.فقال: إن هذا الدرهم حقك، وهم لم یظلموك: فلزوجته ثمن ما ترك، وهو یساوی (75 درهما)، ولابنتیه الثلثین، وهو یساوى (400 درهم)، ولأمه سدس المبلغ، وهو یساوی (100 درهم)، ویتبقى (25 درهما) توزع على إخوته الاثنى عشر وعلى أخته، ویأخذ الرجل ضعف ما تأخذه المرأة، فلكل أخ درهمان، ویتبقى للأخت- التی هی أنت- درهم واحد
نییه شراب حرام و اوزوم حلالدیر؟ * لماذا أُحِلّتْ العنب وحرمت الشراب
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : حكایه لر
+0 به یه ن
گؤزل (شوام ظرفاء) كیتابیندا عادل ابو شنب بیر قوناقلیغین حكایتین نقل ائلیر كی بو قوناقلیغی [سوریه‌نین] ایشغال زمانی فرانسه‌نین عالی كومیساریاسی ترتیب وئرمیشدی. او بو قوناقلیغا دمشقین تانینمیشلارین و شئیخلرین چاغیرمیشدی. چاغریلانلارین ایچینده آغ ساققال و آغ عمّامه بیر شئیخ واریدی. عالی كومیساریا گؤرور كی بو شئیخ یئمگی الیله یئییر و قاشیق چنگال ایشلتمیر. غضبلنیر، آما غضبینی كونترول ائدیر و موترجیم واسیطه‌سی ایله اونا دئییر:
- «نییه بیزیم كیمی یئمیرسن یا شئیخ؟»
شئیخ جواب وئریر:
- «نظرینه بئله گلیر كی من بورنوملا یئییرم؟»
كومیساریا دئییر:
- منظوروم بودور كی نییه قاشیق چنگالدان ایستیفاده ائتمیرسیز؟»
شئیخ جواب وئریر:
- «من الیمین تمیزلیگیندن ایطمینانیم وار، سن قاشیق چنگالی‌نین تمیزلیگینه یقینین وار؟»
عالی كومیساریا جوار وئرنمیر و ساكیت اولور. آمّا نقشه چكیر كی شئیخین اونا یئكه گلن بو جوابیندان اینتیقام آلسین.
كومیساریانین آروادی ساغ الینده و قیزی سول طرفینده اوتورموشدو. بیر آزدان سونرا كومیساریا شئیخین و اؤلكه‌نین رسوماتینا ضید اولاراق مخصوصاً دین خادیمیلری حاضیر اولان قوناقلیقدا، موسكّیر ایچكی‌نین گتیریلمه‌سینه امر ائلیر. اؤزونه، آروادینا و قیزینا سوزور و شئیخی تحریك ائتمك طرزیله ایچمگه باشلیر و اونا دئییر:
- «قولاق آس شئیخ ! سن اوزومو سئوریسن و اونو یئییرسن، ائله دئییل؟»
شئیخ دئییر:
- «بلی»
بو زمان كومیساریا اوزومه ایشاره ائدركن دئییر:
- «بو ایچكی بو اوزومدندیر، نیه اوزومو یئییرسن آما ایچكینی ایچمیرسن؟»
قوناقلارین هامیسی‌نین گؤزو شئیخه تیكیلیر. آما شئیخین همیشه‌كی گولومسه‌مه‌سی دوداغیندادی. عالی كومیساریانی خیطاب ائدیب دئییر:
- «بو سنین آروادیندیر و بو سنین قیزیندیر و بو بونداندیر. پس نییه او سنه حلالدیر و بو سنه حرام؟»
دئییلیب كی اوندان سونرا فراسه‌نین عالی كومیساریاسی ایچكی‌نین سوفره‌دن قالدیریلماسینا امر ائلیر.
لماذا أُحِلّتْ العنب وحرمت الشراب
فی كتابه الجمیل (شوام ظرفاء) یروی الأستاذ عادل أبو شنب حكایة المأدبة التی أقامها المفوض السامی الفرنسی، أیام الاحتلال، ودعا إلیها بعض وجهاء دمشق ومشایخها، وكان بین المدعوین شیخ بلحیة بیضاء وعمامة بیضاء، رآه المفوض السامی یأكل بیدیه، ولا یستخدم الشوكة والسكین، فامتعض إلا أنه كظم غیظه،
ثم سأله عبر ترجمان: - لماذا لا تأكل مثلنا یا شیخی؟
- قال الشیخ:
- وهل ترانی آكل بأنفی؟
- قال المفوض السامی:
- أقصد: لماذا لا تستخدم الشوكة والسكین؟
- قال الشیخ:
- أنا واثق من نظافة یدی، فهل أنت واثق من نظافة سكینك وشوكتك؟
أفحم الجواب المفوض السامی فأسكته، لكنه بیّت أن ینتقم من الشیخ بسبب جوابه الفظ فی نظره.
وكانت تجلس زوجة المفوض السامی إلى یمینه وابنته إلى یساره. وبعد قلیل طلب المفوض السامی، شراباً مسكراً متحدیاً الشیخ وتقالید البلاد، خاصة فی مأدبة یحضرها رجال دین، فصب من الشراب لنفسه ولزوجته وابنته، وراح یشرب على نحو یستفز الشیخ، وهنا قال له:
- اسمع یا شیخی، أنت تحب العنب وتأكله ألیس كذلك؟
- قال الشیخ: نعم.
وعندئذ قال المفوض مشیراً إلى العنب:
- هذا الشراب من هذا العنب، فلماذا تأكل العنب ولا تقرب الشراب؟
وشخصت أنظار المدعوین جمیعاً إلى الشیخ، لكنه ظل على ابتسامته التی لا تفارق شفتیه
وقال موجهاً الكلام للمفوض السامی:
- هذه زوجتك وهذه ابنتك، وهذه من هذه، فلماذا أُحِلّتْ لك تلك، وحرمت علیك هذه؟
ویقال إن المفوض السامی الفرنسی أمر بعد ذلك مباشرة، برفع الشراب عن المائدة فی الحال.
تفكیك مكتبی، نجفین عیرفان مكتبی تأثیرینده یارانیب
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
تفكیك مكتبی، نجفین عیرفان مكتبی تأثیرینده یارانیب
تفكیك مكتبیی، تاریخی جهتدن اخباری و شیخیّه مكتبلرینه چوخ اوخشارلیغی وار آما واقعیتده تفكیكی مكتبی، داها چوخ نجفین عیرفان مكتبی تأثیرینده یارانیب كی بیر سئری دگیشیكلیكلرله تفكیكی مكتبینه چئوریلیب. بونلارین شیخیّه و اخباری‌لیكله هئچ جور فیكری رابیطه‌لری یوخدور.
رحمتلیك قاضی و رحمتلیك سید احمد كربلایی موهیم چؤهره‌لریندن اولان نجفین عیرفان مكتبی، قورآندان و ریوایتلردن ایستیفاده ائله‌مگه چوخ تأكیدی وار. بو مكتب تعقیبچی‌لری قورآن و ریوایتلره موراجیعه ائله‌مگی اینانیر و بو مسأله‌یه عجیب ایناملاری و تعبّودلری وار و اونون یانیندا قلبی ایدراك و شهودا تأكید ائدیرلر.
نجفین عیرفان مكتبی‌نین سونراكی واریثلری ریوایتلردن مخصوص آلینتیلارینا گؤره، اونلارین فلسفی مسأله‌لریله توتماماسینی گؤردولر. بونا گؤره مجبور قالدیلار فلسفی نیظاملاری دانسینلار و فلسفی نیظاملاری‌نین موغالیطه‌لرینی نیشان وئرمگه، منطیق یولو ایله نقد ائلیه بیلمه‌دیكلری اوچون، نهایتده مجبور قالدیلار عقل و دلیلی ارزیشسیز سایسینلار. اونلار صراحتاً دئییرلر عاریفلرین اساس موشكولو دلیلدن تبعیّت ائله‌مكدیر بیر حالداكی دلیل بیزی واقعیّته چاتدیرماز و ارزیشی یوخدور.
تفكیكیلر عقلین منطیقلی صورتده صوغرا كوبرا دوزمه‌سیله موخالیدیلر و عقله آیری بیر تعریف وئریرلر. اونلارین نظرینه عقل اینسانین اورگینه ساچان حقیقت ایشیغیدیر و ایدّعا ائدیرلر كی ریوایتلرده گلن عقل‌ده بو معنادادیر.
تفكیكیلر دینی مسأله‌لره اهمیّت وئریرلر آما موتعالی حیكمتی، قورآن و ریوایتله موغاییر گؤردوكلری اوچون آرالاریندا فرق قویماغی و تفكیك ائتمگی اؤزلرینه وظیفه بیلیرلر. دئییرلر دیندن حاصیل اولان، آیری بیر شئیدیر و عقل و دلیلدن حاصیل اولان آیری بیر شئی.