جنوب قوطبوندا قدیمی جنگل‌لر
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : عمومی
+0 به یه ن
 |
||
|
جام جم آنلاین: تحقیقلر گؤرسه‌دیر كی تقریباً 15 میلیون ایل بوندان قاباق, سابیقه‌سیز ایستی كئچیجی صورتده جنوب قوطبونا اثر قویدو. هاوانین بو حدده قیزیشماسی جنوب قوطبون یاشیل سیماسینی دگیشدی. جنوب قوطبونداكی بوز لایه‌لری تقریباً 34 میلیون ایل بوندان قاباق دوزلیبلر, آما یاواش یاواش هاوانین قیزیشماسی‌ایله بوگونكی نیوزلند و شیلی آدلانان یئرلر توندرا كیمی اولدولار. هاوانین قیزیشماسی جنوب قوطبوندا ساحیل و مخروطی آغاجلاری وجودا گتیردی. سارا فیاكینز بیر شیمی موتخصیصی‌دیر كی زمین شناسی‌نین موختلیف دؤره‌لرین وضعیتلرین تشریح ائله‌مك اوچون شیمی علمیندن و اونون موختلیف حیوانلار و بیتكیلر اوستونده‌كی تأثیریندن ایستیفاده ائلیر. بو موحقیق جنوبی كالیفورنیا دانیشگاهی‌نین تحقیق گروهونون رئیسی‌دیر كی اخیراً حیرت آمیز مدركلر تاپیب. راس آدیندا مساحتی 187 مین كیلومتر موربعدن چوخ اولان بوز لایه‌سی‌نین قالیقلاریندان چوخ میقداردا یاغلی یارپاقلار تاپیلیب. قالیقلار میوسن دؤره‌سینده, یعنی بیر دؤران كی هاوا نیسبتاً موعتدیل ایدی, جنوب قوطبوندن خاریج اولوب و نهایتده اوقیانوسا گئدیب. بو حادیثه 15-20 میلیون ایل قاباق اولوب. پروفوسور فیاكینز دئییر كی بو یارپاقلارین اؤزلریندن علاوه كی جنوب قوطبی ساحیللرینده چوخلی بیتكیلرین اولماسیندان خبر وئریر, بو قالیقلارین شیمیایی آنالیزی گؤرسه‌دیر كی او زمان هاوا, قاباقجادان گومان ائله‌دیگیمیزدن داها چوخ ایستی‌ایدی. بو تحقیقلرین نتیجه‌سی گؤرسه‌دیر كی میوسن دؤره‌سینده هاوا ایندی‌نین اورتامیندان 11 درجه چوخیدی. پروفوسور فیاكینز دئییر: بیز بیلیردیك كی میوسن دؤره‌سی ایستی بیر دؤره‌ایدی آما حیرت آمیزدیر كی ایندی بیلیریك بو قدر ایستیدی. یاغلی یارپاقلار كئچمیشین هاوا وضعیتین گؤرسه‌دیرلر. بیر گیاه اؤلنده اونون چوخ قیسمتلری تجزیه اولار. آما اونون موم شكلینده اولان قیسمتی و توز دانالاری كی بوردا ایصطیلاحاً یاغلی بخشی دئییریك, آرادان گئتمیرلر و مختلیف قالیقلاردا تورا دوشورلر و مولكول فوسیلی كیمی قالیرلار. | ||
بیر گوریل اؤزونو آسدی*Bir gurilla özünü asdı
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : عمومی
+0 به یه ن
|
|
||
|
جام جم آنلاین: تاتو, پراگ باغ وحشی‌نین بئش یاشلی گوریلی كی بو باغ وحشین محبوب حیوانلاریندانیدی تصادوفی صورتده اؤزونو آسدی. فرانسه خبرگوزاریسی‌نین وئردیگی معلوماتا گؤره, پراگ باغ وحشی‌نین محبوب گوریلی كی 2007-ده دوغولماسی –بئله بیر واقیعه‌نین نادیر اولماسینا گؤره- مطبوعات تیتری اولموشدو, تصادوفی صورتده حیاطداكی ایپلرله اؤزونو آسدی. حادیثه زمانی نیگهبانلار نه قدر چالیشسالاردا بو بئش یاشلی گوریلین جانین قورتارا بیلمه‌دیلر و پراگ باغ وحشی اؤز اولدوزونو الدن وئردی. نیگهبانلار مجبور قالدیلار تاتونون جانسیز بدنین چیخاتماق اوچون سو سپن ماشینلاردان ایستیفاده ائله‌سینلر چونكی او بیری گوریل‌لر مخصوصاً دیشی گوریل كامبا حاضیر دئییلدیلر كی تاتونون جسدیندن آیریلسینلار. پراگ شهری‌نین باغ وحشی كی گوریل‌لری‌ایله مشهوردور, گوریل‌لرین نسلین قوروماق اوچون بؤیوك مركزدیر. بو باغ وحش گوریل‌لرین نسلین قوروماق اوچون یارانمیش كامرونداكی «دجا» طبیعی پاركی‌نین نیگهبانلارین تجهیزاتینی تأمین ائلر. ادامه مطلب yazının ardı |
||
|
| ||
آفریقا یئرلیلری پیتون ایلانینی نئجه شیكار ائلیرلر؟*Afrıqa yerliləri piton ilanını necə şikar elirlə
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : عمومی
+0 به یه ن
|
|
||
 هر شئیدن اوّل شیكارچی‌نین الینه گئییك (گوزن) دریس دولاییر. Hər şeydən əvvəl şikarçının əlinə geyik dəris dolayır.
شیكارچی سس‌سیز و آرام ایلانین یوواسینا سوزور . Şikarçı səssiz və aram ilanın yuvasına süzür .
خیردا اوت علفه اود ووروب یومورتالاری اوستونده یاتمیش پیتون ایلانینا یاخینلاشیر. Xırda ot ələfə od vurub yumurtaları üstündə yatmış piton ilanına yaxınlaşır.
ایستی و ایشیق اونو بیر آز گیجللندیریب. İsti və işıq onu bir az gicəlləndirib.
گرك پیتون غفیل هجومونو گؤزله‌یه . . .بلی بونلار پیتونون یومورتالاریدیلار. Gərək pitonun ğəfil hücümünü gözələyə . . .Bəli bunlar pitonun yumurtalarıdırlar.
او ایجازه وئریر ایلان اونون ساریلمیش قولونو اودسون و او بیری الیله ایلانین بوغازین سیخیر. بالیق كیمی تله‌یه دوشوب و قویروغون اویان بویانا دولویور. O icazə verir ilan onun sarılmış qolunu udsun və o biri əlilə ilanın boğazın sıxır. Balıq kimi tələyə düşüb və quyruğun oyan buyana dolayır.
بوندان قاباق كی ایلان اونو بوتونلوكده اودسون, دوستلاری اونو ائشیگه چكیرلر. Bundan qabaq ki ilan onu bütünlükdə udsün, dostları onu eşiyə çəkirlər.
بلی شیكار اولدو, آما قورخولو و چتین ایشدیر. Bəli şikar oldu, amma qorxulu və çətin işdir
| ||
شلاله‌لر*Şəlalələr
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : عمومی
+0 به یه ن
|
|
||
|
سرسكند دیزه شلاله‌سی
چوخدا اوجا اولمایان بو شلاله, میشودا شبستره تابع اولان سرسكند دیزه كندی‌نین 2 كیلومترلیگینده یئرله‌شیب. بو آبشارین سویو میشو اوجالیقلاریندان گلیر و یاغیشلی فصل‌لرده سویو چوخ اولار. اونون گؤزل منظره‌سی و اطرافدا كی گؤرمه‌لی یئرلری اوستانین طبیعی جاذیبه‌لریندن ساییلیر. خارابا دگیرمان شلاله‌سی
خارابا دگیرمان (آسیاب خرابه) شرقی آذربایجانین گؤرمه‌لی یئرلریندن ساییلیر. بو شلاله, داغیلمیش بیر دگیرمانین قالیقلاری‌نین اولدوغونا گؤره, خارابا دگیرمان آدینا معروف اولوب. بو اورك آچان یئره چاتماق اوچون, مرند-جولفا جادّه‌سیندن علمدار گرگر شهرینه وارید اولوب, ایران و آذرباجان جمهوریّتی مرزینده بیر خاكی جادّه‌دن كئچمكله بیر فرعی یولونان صفالی بیر دره‌یه گئتمك اولار كی بو شلاله‌نین قرار تاپان یئریدیر. تبریزدن جولفا-علمدار جادّه‌سینه جن 106 كیلومتردیر و علمداردان خارابا دگیرمانا دا 27 كیلومتر خاكی یولدور. بو منطقه‌ده بیر بولاق وار كی سویو كَمكی داغیندان گلیر. بولاغین قاینایان یئرینده انجیر آغاجلاری وار. سو, گؤزل بیر شلاله‌یه تبدیل اولاندان سونرا دره‌نین آشاغیسیندا كیچیك بیر چایا قاریشیر و دره‌نین شیمالینا طرفه گئدیر. دره آشاغیسی‌نین ساغ طرفینده چوخلی شلاله‌لر یارانیب. دیوارلارین هامیسینی یوسون (خزه) اؤرتوب. یوزلرجه كیچیك و بؤیوك شلاله‌نین شیریلتیسی, گؤزل منظره و سرین هاوا, اورانین اورگه یاتان جاذیبه‌لریندن ساییلیر. خارابا دگیرمان شلاله‌سینین اوجالیغی 10 متردیر و اطرافی‌نین مساحتی تقریباً 200 متردیر عیش‌آباد شلاله‌سی
بو شلاله‌نین
اوجالیغی 15 متردیر و مرندین مركزی بخشینده میشو داغلاریندا عیش آباد كندی‌نین كناریندا
یئرله‌شیب. اورا گئدن یولون بیر قیسمتی ماشین یولو و بقیه‌سی داغ یولودور. 300 متر
موربع وسعتی وار و داغ و دره یانیندا گؤزل طبیعی منظره یارالدیب.
| ||
ساواشلاردا نقشلری اولان عالیملر
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : عمومی
+0 به یه ن
|
|
||
|
عالیملرین بعضی دوزلتدیقلاری و ایختیراعلاری ساواشلاردا موهوم نقشلری اولوب. لایوساینس سایتی بیر گوزاریشده بو عالیملرین بعضیسی‌نین تانیتماسینا ایقدام ائدیب. لئوناردو داوینچی او, اؤز عصرینده هئیكل‌تراشلیق, معمارلیق و نقاشلیق زمینه‌سینده بؤیوك دعالیملردن ساییلیردی كی اؤز استعدادیندان ساواش ماشینلارین طراحلیغیندا دا ایستیفاده ائله‌دی. اونون بو زمینه‌ده كی ایختیراعلاریندان بو گونكی موسلسل‌لرین بیرینجی نسلینه ایشاره ائتمك اولار. بونونلا بئله بو وساییلین بیر آزی اونون دیریلیگینده ایستیفاده اولوندو. آلبرت انشتین بئله گومان اولونور كی بو فیزیك عالیمی بیر نامه‌نی ایمضالاماقلا, آمریكا رئیس‌جومهوری,روزولتی ترغیب ائله‌دی كی منهتن پروژه‌سین باشلاسین. بو پروژه اتوم بومبونون دوزلمه‌سیله نتیجه‌لندی. رابرت اوپنهایمر نیو مكزیكونون لوس‌آلاموسونداكی منهتن پروژه‌سی‌نین رهبری اولان آیری فیزیك عالیمی كی «اتوم بومبونون آتاسی» لقب‌لندی. رابرت واتسون وات ایكینجی دونیا ساواشیندا انگلیستان ویزارتینه ایشله‌ین رابرت, دوشمن طیاره‌لری‌نین تانیان و رادیویا اساسلانان بیر سیستمین رهبرلیگین عؤهده‌سینه آلمیشدی. انگلیستان ساحیلینده موستقر اولان رایویی ایستگاهلار انگلیس جیبهه‌سینده موهوم نقش اوینادیلار. فرانك ویتل او سلطنتی هاوا نیرولاری افسرلیك دانیشكده‌سی‌نین دانیشجوسی كیمی 1922-ده توربوجئت موتورونون طراحلیق ایده‌سین مطرح ائله‌دی. بو عالیمین ایختیراعسی 1944-ده ایشله‌دیلدی. ایندیلیكده جئت موتورلاری تیجاری هاوا یوللاریندا ایستیفاده اولونور. آلن تورینگ او, بؤیوك عالیملردن ایدی كی ایكینجی دونیا ساواشیندا موتقاطع كلمه‌لر جدول موتخصیصلری و رمز اوخوما واحیدینده خیدمت ائلیردی. آلمانلی‌لارین انیگما رمزینی سیندیراندان سونرا او «Delilah» آدیندا تازا رمز یازما سیستمی قوشدور. ورنر فون براون او اوزاغی ووران موشكلری ایكینجی دونیا ساواشیندا آلمانلیلار اوچون طراحلیق ائله‌دی. بو عالیمین ساواش زامانی لاپ موهوم ایختیراعسی V2 موشكی ایدی. ساواشدان سونرا او آمریكانین فضایی نیظامی موشكی برنامه‌سینه نظارت اوچون اورا گئتدی. بو برنامه‌لر عظمتلی Saturn V موشكلرین دوزلمه‌سینه چاتدی كی آپولونو مأموریتلری اوچون آیا آتدی. | ||
